Батырхан СӘРСЕНХАН
Батырхан СӘРСЕНХАН«Egemen Qazaqstan»
234 материал табылды

Әдебиет • 06 Ақпан, 2023

Сағи жыры

Ерте, ерте, ертеде, ескі жылдар қойнауында, Түркістан облысының белгісіз бір ауылында, белгісіз бір үйде қоп-қоңыр қос томдық тұратын. Ішіне үңілсеңіз балалық пәктікпен, аусар адалдық, жылылықпен үйлесетін ақмоншақ жырлар төгіле беретін. Сәби райлы, нәркес жүректі самал елітіп, еліктіре түсетін. Сірә, ақыннан қалары қорғаушысыз, кепілсіз бейкүнә өлеңдер ғана.

Руханият • 05 Ақпан, 2023

Күйден туған өлең

Домбырасына бұлбұл ұя салған Қаратау күй мектебінің өкілі, дәулескер күйші Төлеген Момбе­ковтің «Салтанат» күйі ойы сәулелі кісіні тебірінтпеуі мүмкін емес. Мұхиттай тұңғиық адам жанындағы шұңғыма сырлар мен көкөрім мұңды естелік зиратынан тірілтер шығарма күші орасан. Бір адамның тарихы – адамзат тарихының бөлшегі. Күйші өз әлемін тудыру арқылы, бүкіл жұртқа жаңа кеңістік сыйлайды. Ақ жүрек пен таза ақылды серік еткен сырлы кеудеге наз­ды күй сәйкес келсе шығарма жаны табылады.

Әдебиет • 30 Қаңтар, 2023

Бір өлеңнің тарихы

Қазақ поэзиясында Еуропаға алғаш «жорық» жасаған Абай болса, сол жорықты тереңдеткен, поэзиямызға Еуропалық ырғақ әкелген – Мағжан. «Еуропалық әшекейлері» сылдырлаған өрнекті өлеңдер әдебиетімізге жаңа тыныс қосты.

Әдебиет • 26 Қаңтар, 2023

Ағаш адам

Қағаз жұтып, сия ішіп жүрген студенттік қызылкүрең мезеттерде «Жас толқын» сериясымен шыққан жинақтар легі қолға түскен. Бүкілге жуығын мүдірмей оқып шыққамыз. Ішіндегі бір кітап үйір ішіндегі аладай оғаш ой сыйлап, тебіреніске түсірген. Есімі – «Жұмбақ кітап».

Әдебиет • 24 Қаңтар, 2023

Жұпарлы сөз, бояулы үн

Поэзия дегенде табиғат пен болмыс ойға оралады. Мәселен, испан ақыны Хуан Рамон Хименесті оқи отырып сол елдің теңбілкөк аспанын, тұтас халықтың сезімтал жүрегі мен әсемдікке құмар болмысын көреміз. Ал Поль Верленді оқи отырып француз жұртының аңғал да саңғал ақжарма, бірде ақыл культын алға шығарып, бірде барлық қағидаттарды шетке ысырып тек жүрек әміріне мойынсұнатын ерке мінезін сезінеміз.

Әдебиет • 22 Қаңтар, 2023

Верленнің тәубесі

Француз әдебиеті – тоғыз жолдың торабындағы алып шаһар іспетті. Әлемнің қай түкпіріндегі шығармашылық иелері болсын сол қаладан іздегенін табады, сүйгенін алады. Қайбір елдің ұлы ақынының түбін зерделесек, француз мәдениетінің қайнарынан нәр алған болып шығады. Мәселен, Пушкин француз тілін ана тіліндей жетік біліп, бай қазынасымен сусындаса, Латын Америка поэзиясының атасы Рубен Дарио Поль Верленді ұстаз тұтты. Пабло Неруда он жеті жасында-ақ француз тілін үйреніп, «Еуропа дегеніміз Аполлинер мен Петрарка» десе, Иранның жаңа дәуір поэзиясының негізін қалаушы Нима Юшидж Тегерандағы Сен-Луи колледжінде француз тілін меңгеріп, поэзияға өзгеше өрнек салды.

Тарих • 18 Қаңтар, 2023

Күй тарихы

Күй тарихы – ел мен жер, ұлт жады тарихының бөлігі. Қайбір қордалы шығарма болсын алуан себептен, алабөтен оқиғадан бастау алып, соңына аңыз қалдырып отырған.

Әдебиет • 17 Қаңтар, 2023

Біздің Жәмила

Оңтүстікке көктем ерте келер еді. Әлсін-әлсін ауа дірдек қағып, ақшулан белдер масатыдай құлпырып сала беретін. Әсіресе он жеті-он сегіз жастағы біздей студент үшін көктемнің келуі мерекемен бірдей еді. Құйқылжыған нәурізек құс айналаны әсем үніне бөлеп, жан дүниеде ақүлпек үміт пен махаббат иірімдері бірге толқитын.

Сұхбат • 16 Қаңтар, 2023

Карин Фельнер: Поэзия – ешқандай шекараға қарамайтын ортақ тіл

Карин Фельнер – қазіргі неміс поэзиясының жарқын өкілі. Қазақ­стандағы Гете институтының «Grand Tour Zentralasien» атты жобасы аясында Карин ханыммен әңгімелесудің сәті түскен болатын.

Руханият • 13 Қаңтар, 2023

Мәдени қару

Герберт Спенсер: «Егер адамның білімі жүйесіз болса, көп болған сайын соғұрлым уайым-қайғысын еселемек», деген пікір айтты. Расында, білім алу бар да, оны жүйелеу, ой қорыту, ұлттық менталитеттің диірменіне салып үгіту бар. Мұстафа Шоқай «Отаршылдардың мәдени қаруы» мақаласында Пушкиннің елімізге шектен тыс насихатталып отырғанын қауіпке балайды. Қайраткер: «Орыс халқы Пушкинімен мақтануға хақылы. Пушкин де оған тұратын тұлға. Алайда Пушкин мұралары біздің халқымыздың таным-түсінігіне, рухани болмысына ешбір жанаспайды. Сол себепті оның шығармаларын күштеп аудартып, оның есімін балиғатқа толмаған жас ұрпақтың санасына зорлап сіңіргуге бағытталған большевиктік іс-әрекеттер біздің халқымыздың басына орнаған мәдени және ұлттық бодандықтың ең жарқын белгілерінен басқа ештеңе де емес», деп шарқ ұрады. Иә, XX ғасырда толассыз аударылған орыс шығармалары бір қырынан руханиятымызға алға жылжуға үлес қосса, екінші қырынан ұлттық мінезімізге, дәстүрлі бедеріміз бен әдебімізге едәуір кері өзгеріс әкелді.