Үшінші толқын: кезек вакциналауға келді ме?

Азияда науқастар саны бойын­ша көш бастап тұрған – Иран. Пан­демияның бірінші толқынында да Иранда науқастар саны күн санап өскен-ді. ДДҰ үшінші толқын деп жариялаған кезеңде вирус­тан қайтыс болғандар саны 50 000-ға жетіп жы­ғылды. Үкімет ка­рантин жария­лап, қоғамдық орын­дардың жұмысы­на шек­теу қойған. Мемлекетті аймақ­тарға бөліп, науқастар саны төмен, қауіпсіз аймақты «ақ» деп белгілеп, науқастар саны күн санап өсіп, шек­теу­лері көп қалаларды «қызыл» деп көрсетті. «Ақтан» «қы­зылға» өтіп жат­қан, жағдайы тұ­рақсыз қалалар «күл­гін» деп бе­кі­тілді. Қазіргі таңда Иран­ның 278 қаласы «күлгінге» боял­ды. Бұл де­геніміз елдегі ахуалдың бұ­дан да күр­деленуі мүмкін екенін көрсетеді.

Елдегі жалпы жағдайдан бұрын ха­­лықтың салғырттығы алаңдатады. Өйт­кені Коронавируспен күрес ұлт­тық қыз­метінің өкілі Алиреза Раи­сидің айтуын­ша, қоғамдық бақылау ке­зінде авто­буспен сапарламақ бол­ған 6 400 жолау­шыдан коронавирус анықталған. Яғни ирандықтар вирустың таралуын тежеу, алдын алу сын­ды шараларға салғырт, әлеу­меттік жауапкершілікке мән бер­мейді деген мәлімдеме жасады үкі­мет өкілі.

Халық мұны күнкөрістің қа­мы­мен, нан табумен ақтайды. «Сақ­тық шараларын қолданып, абай болуға тырысамыз. Бірақ жұмысқа баруымыз керек», дейді тұрғындар. Ресми статис­тика науқастар санының кү­ніне 15 мыңға жететінін көрсетті. Ел­дегі вирус жұқ­тырғандардың жалпы саны 1 млн 300 мыңан астам.

Ресей жаппай вакциналауды бас­тады. Мәскеуде арнайы орталықтар ашы­лып, вирус жұқтыру қаупі жо­ға­ры қыз­меткерлерге вакцина жа­сауға кі­рісті. Ресейлік БАҚ-қа сүйен­сек, ел бо­йынша 70 аурухана вакци­на сала алады.

Вирусқа қарсы құралдың Ресейде жа­салғанын атап өткен жөн. Ресей үкі­меті вакцинаны алдымен медицина қыз­мет­керлері, мұғалімдер, әлеу­меттік қыз­меткерлер мен ви­рус­тың таралу қаупі жо­ғары орын қыз­меткерлері салдыратынын мәлім­деді. Зерттеушілердің айтуынша, бұл вакцина Оксфорд зертханасы дайындап жатқан Oxford-AstraZeneca вакцинасымен бірдей, яғни 2 инъекция салынады. Екі инъекцияның арасы 21 күн болуы тиіс.

Көршілес елде де жағдай мәз емес. Күніне 30 мыңға жуық науқас тірке­ліп, пандемия басталғалы 2,5 млн адам вирус жұқтырған. Айта кететін жайт, ре­сейлік вакцина нәтижесі 42 күнде білінеді.

Алда Рождество мерекесі. Бұл ­ме­й­­­рамның еуропалықтар үшін қан­дай­ маңызды екені дүйім жұртқа әуел­­ден белгілі. Биылғы мерекенің бұған дейін­гілерден өзгеше болары сөзсіз. Еуро­падағы жағдайы барын­­ша тұ­­рақты ел­дердің бірі – Португа­лия. Алайда Пор­тугалия үкіметі 120-дан аса му­ни­ци­палитетінің қауіп­ті ай­маққа айналғанын мәлімдеді. Аталған муни­ципалитеттерде ха­лық­тың 70 пайы­зы шоғырланған. Сон­дықтан ха­лыққа себепсіз үйден шы­ғуға болмайды. Билік биылғы мереке үйде тойланатынын хабарлады. 319 мың­нан астам науқас тіркелген елде, бүгін тағы 6 087 адамнан вирус табылды.

Нидерланд үкіметі үйге келетін қонақ санына да шектеу қойды. Бұ­дан былай үйге үш адамнан ар­тық адам келуге тыйым салынған. Амстердам 550 мың адамның дертке душар болғанын айтты.

Италия да пандемия кезінде жиі ата­ла­тындардың қатарында. Әуел баста науқастар саны күрт өсіп, жаппай үйде отыруға мәжбүр болған ита­лия­лық­тар осы жолы да сол күйді ке­шіп жүр. Пре­­мьер-министр Джузеп Конт ка­ран­тин­нің Рождество кезінде де жалға­са­ты­нын хабарлады. Ел ішіндегі рейстер 21 желтоқсан мен 6 қаңтар аралығында тоқ­татылмақ. Ал қазір кешкі 10-нан таң­ғы 5-ке дейін көшеге шығуға болмайды.

Данияда жағдай тұрақты бол­ғанымен, қоғамдық орында жиналуға рұқсат етілген адам саны 50-ден 10-ға қысқартылды. Елде сағат 22:00-ден кейін алкоголь өнім­­дері сатылмайды. Медициналық мас­­ка тағу бәріне міндеттелді. Жаңа ере­же­лер­ді қаңтарға дейін сақтау талап етілген. Елдегі науқастар саны 100 мыңға жетер-жетпес. Пандемияның алғашқы күнінен 88 мыңға жуық да­ниялықтың вирус жұқтырғаны белгілі.

Швецияның вирустың таралуына қарсы шаралар қолданбағаны одақтас мемлекеттердің үрейін ту­ғызғаны мәлім. Көршілес елдер сы­нағанымен қоймай, Швеция азаматтарын елдеріне кіргізуден бас тартты. Оқшаулану, сақтық шаралары дегенге аса мән бермеген Швеция Ден­саулық сақтау министрі жақында бұл идеяның дұрыс болмағанын көпшілік алдында мойындады. Елдің бас дәрігерінің айтуынша, адам ағзасы бұл вируспен өзінше күресе алмайды екен. Оның осындай ойына елдегі ахуалдың тұрақтанбауы әсер етсе керек, өйткені Швециядағы вирус жұқтырғандар саны 279 мыңға жетті.

Ал кеше Бельгия үкіметі қаңтар­да вакцина салдыру басталатынын және мұның барлық халыққа тегін болатынын хабарлады. 600 мыңға жуық науқасты тіркеген Бельгия да дабыл қағушы елдердің бірі. Өйткені бір тәулікте вирус жұқтырғандар 3 мыңға жуықтапты.

Испания 25 қазаннан бастаған каран­тинін әлі жалғастырып жатыр. Испания халқы 23:00 мен 06:00 арасында көшеге шыға алмайды. Жұмысқа барып-келу, дәріхана мен дүкенге шығудан басқаға рұқсат жоқ. Үкімет мәлімдемесіне сенсек, жаңа ереже келер жылдың мамырына дейін күшін жоғалтпайды. Алтаудан артық адам қатысатын жиынға айыппұл салынады. Әйтсе де жоғарыда айтылған ере­желер Канар аралдарында міндетті емес.

Франция үкіметі 30 қазанда аза­мат­тарға аса үлкен қажеттіліксіз үй­ден шы­­ғу­ға тыйым салған-ды. Бұл жо­­лы да нау­рыздағы карантиндегідей жаз­баша рұқ­саты болмайынша, да­ла­д­а жүруге шектеу қойылған. Дү­кен­дер, мейрамханалар мен мектептер жұмысын тоқтатты. 2,3 млн науқас тіркеп үлгерген Франция да жаппай вакциналауға кірісетінін хабарлады.

Бұған дейін Африка құрлығын­да вакцинаны былай қойғанда, вирус анықтау үшін қажетті сынамалар­дың жетпей жатқанын жазған болатынбыз. ДДҰ мәліметі бо­йынша, аймақтағы науқас саны апта са­йын 7,5 пайызға артып отырады. Ниге­рия, Мысыр, Оңтүстік Африка, Кон­го, Кенияда жағдай күн артқан са­йын ауырлап жатса, Эфиопияда нау­қастар саны азаюда, дейді ДДҰ.

Шолуымыздың басында айтып өт­кен Азия аймағына қайтып оралсақ, Ауған­станда 48 мыңға жуық науқас тір­келген. Бүгінге дейін 2 мыңдай адам қай­тыс болған. Көршілес Пә­кістан мен Ауғанстан үкіметі вакцина күтпей, елдің ағзасына күш бе­руді бас жоспарға айналдырды. Жал­пы үшінші толқынға қамдану жал­ғасып жатыр. Жақында ғана Ге­рат қаласында 100 орындық ауруха­наның іске қосылғаны хабарланды. Алайда Ауғанстан үкіметі төтенше жағдай жа­рия­­лауға асығар емес.