Finprom порталының дерегіне сүйенсек, ЕАЭО елдерінде бағаның жылдық өсімінің жеделдеуі байқалды. Соңғы жылда бағаның күрт көтерілуі Арменияда орын алып, жылдық инфляция 1,3%-дан 9,1%-ға дейін өскен. Соңғы айларда бағаның төмендегеніне қарамастан, Қырғызстанда инфляцияның ең жоғары көрсеткіші тіркелді – 12,5%. Беларусь елінде оның деңгейі 10,5%-ға жетсе (2020 жылғы қазандағы 6,2%-ға қарсы), Ресейде – 8,1% (4,0%-ға қарсы). Елімізде жоғарыда айтылғандай инфляция қазан айында 8,9% деңгейінде тіркелді.
Мұндай жағдайда орталық банктердің ақша-кредит саясаты біртіндеп бағытын өзгертіп, дамушы елдер барған сайын ақша-кредит шарттарын қатаңдату цикліне белсенді түрде ауыстыратыны мәлім.
Проинфляциялық үдерістердің алдын алу үшін Ресейде негізгі мөлшерлеме 3,25 пайыздық тармаққа немесе 7,5%-ға көтерілді. Айыр қалпақты ағайындар бұл межені 2,5 пайыздық тармаққа арттырып, мұнда да 7,5% деңгей байқалса керек. Арменияда пайыздық тармақ 2-ге көбейтіліп, 7,25% тіркелсе, Беларусь елінде пайыздық тармақ 1,5%-ға немесе 9,25%-ға жетті. Қазақстанда пайыздық тармақ 0,75 көрсетіп, 9,75%-ға артты.
ЕАЭО құрамына кірмейтін ТМД елдерінде де, Өзбекстанды есепке алмағанда инфляцияның өскені байқалады. Бауырлас мемлекетте инфляция бастапқыда екі таңбалы болғанымен соңғы жылы 0,9%-дық тармаққа төмендеді.
Соңғы уақытта Украина мен Молдовада баға қарқынды түрде өсу үстінде. Нақты айтқанда, 2,6%-дан 10,9%-ға дейін және 1,6%-дан 8,8%-ға дейінгі аралықта. Осыған байланысты Украинада негізгі мөлшерлеме төрт есеге, айталық 6%-дан 8,5%-ға дейін және Молдовада үш мәрте 2,65%-дан 5,5%-ға дейін ұлғайды.
Жыл басынан бері негізгі мөлшерлеме Тәжікстан (2,5 п.т.-ға, 13,25%-ға дейін) мен Әзербайжанда да (0,75 п.т.-ға, 7,0%-ға дейін) жоғарылаған.
ТМД және ЕАЭО елдерінде инфляцияның қалыптасуы көбінесе монетарлық емес факторлардың әсерінен орын алыпты. Инфляцияның қарқынды тетігі – азық-түлік тауарларына бағаның өсуінде. Инфляцияны жеделдетудің негізгі факторлары – азық-түлік бағасының жалпы әлемдік көтерілуі, пандемия салдарынан логистикалық тасымалдардың шектелуі, шикізат тауарларына әлемдік бағалардың өсуі және сауда әріптес елдердегі инфляциялық ахуалдың нашарлауы саналады.
Инфляциялық факторлардың тұрақтылығына байланысты ЕАЭО және ТМД елдерінің реттеуші органдары тәуекелдер теңгерімі проинфляциялық жағына ауысқан жағдайда ақша-кредит саясаты одан әрі қатаңдау мүмкін екенін жоққа шығармады.
