Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
268 материал табылды

Мереке • 22 Наурыз, 2023

Азаттық ізашары

Егемендікке барар жолдың іргетасын қалаған еркіндік аңсары, дәстүрдің жаңғыруы – Наурыз мерекесі мен Наурызнама қазақ даласында әнмен басталады. «Базарың құтты болсын, ардақты елім!» деп атақты жәрмеңкенің өзін әнмен ашқан қазақ жер дүниені жаңартып жыл келіп жатқанда аспандатып әнге баспай қалсын ба? Мінген ат, жүгірткен тазы, салған қыран құсын былай қойғанда, «Қымыз құйғышы», қойшысына дейін түгендеп, рет-ретімен тұрмыс-тіршілігіне етене кез келген құбылысты әнге қосқан өнер иелері жыл басы деп жар салғанда қандай?!

Мереке • 20 Наурыз, 2023

Ұлыстың ұлы күні қай күн?

Басқаны қайдам, бізге көктем жаңа жылдың келуімен, Наурыз тойымен сипатталады. «Ес­­кіше наурыз 13-інен 14-іне қара­ғанда туа­ды» дегенді бұрын үл­кендерден жиі естісек те, мән бермеппіз. Күн мен түн те­ңеліп, жылдың ке­летін уақыты осы 13-і екенін өт­кенде ақын Свет­­қали Нұржан face­book парақ­шасында жазды. Оқыған бойда наурыздың 17-сі күні арнайы тексерсек, расымен күн түннен 10 минутқа озып, жарық жеңіп ке­тіпті. Көпшілігіміз атал­ған датаны Амал мере­кесі, Көрісу күні деп танып келгенімізді неге жа­сырайық?

Қазақстан • 16 Наурыз, 2023

Әмина – әлем жұлдызы

Балаларға арналған әлемдегі ең беделді ойын-сауық брендінің бірі Nickelodeon жыл сайынғы Kids Choice Awards премиясының жеңімпаздарын жариялады. Арасында 12 жастағы Әмина Малғаждар да бар.

Поэзия • 15 Наурыз, 2023

Айдын бетіндегі пәк бейне

Бұл өлеңді сонау жылдары аттың жалында, түйенің қомында дегендей жағдайда бір-ақ рет оқығанбыз. Содан есте қалыпты. Әсері де тарқай қоймапты. Әуені мен сиқырлы сазы арбаса керек. Анда-санда ақын жырларын оқығанда осы өлеңін тауып оқитын әдетіміз бар. Әйтеуір «алыстан сермеп, жүректен тербейтін» бір ғаламаты бар шығарма. Мүмкін айсыз қараңғы түні теңіз жағалап келе жатқанда ғайыптан аппақ сәуле төгіліп, айдын мен аспан арасындағы бар ғажайыпқа көз суарып үлгерген бойда әлгі жарық жоғалып үлгергендей әсер. Қас қағым. Бірақ сол қас қағым бұған дейін сезіп-білмегеніңді көз алдыңа құндақтап, көкейіңе орнатып жоқ болып кетсе... Несі бар, ондайды өмірі көрмей өтетіндер де бар емес пе? Ғажабы, Дәуітәлі Стамбековтің бұл өлеңі бірінші сыныпты бітірген жылы Балқаш көліне кетіп қалған баласы туралы болса да, қайғы-қасірет күйінен бөлек басқаша әсерге бөлейді.

Әдебиет • 12 Наурыз, 2023

Тұлпар махаббатынан туған күй

Күйдің бір қасиеті аңыз шақырып тұратынында, бәлкім аңыздың өзі күй тілеп тұра ма екен? Анығы, қазақтың өмірі аңызға бергісіз, күй тіліндей көңіл баурағыштығында шығар. Көңіл күй деп айта ма әйтпесе? «Бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай» деген атақты сөзді өткенде басқаша түсіндірген жазбаға кездестік.

Руханият • 07 Наурыз, 2023

Тасқа таңбаланған есім

Біздің ата-бабаларымыздың мыңжылдық тарихында аналарға деген құрмет балбал тастардағы мүсіндерден де көрінетін шығар. Ұлы дала төсіндегі тас мүсіндер, балбал тасқа айналған әзіз аналар қасын керіп, ерінің қасында кең даласын әлі күнге күзетіп тұрғандай. Түркілер мәдениетіне жататын таңғажайып ескерткіштердің тылсымы, құпиялы күрсінісі жаныңды баурамай қоймайды. Еріксіз айналып келіп қайта қарайсың.

Поэзия • 06 Наурыз, 2023

Сергелдеңнен туған соқталы ән

Әдебиет • 05 Наурыз, 2023

Арыстар туралы атаулы еңбек

Наурыздың 5 жұлдызы ұлт көсемі, Алаш арысы Әлихан Нұрмұхамедұлы туғаны, бәлен жыл өткенде Сталиннің дәл осы күні өлгені тарихи факт. Ал кезінде Қарағандыдағы Октябрь ауданы Әлихан Бөкейхан есіміне ресми берілген 13 желтоқсан – дүниеге Алашорда үкіметі келген күн. Мұны сол кездегі билік басындағылар біліп-білмей істегенінен хабарымыз жоқ. Алайда кеше, 5 наурыз – Алаш арысы туған күні Астанадағы музыкалық жас көрермендер театрында көрермендерге жол тартқан «Әлихан Бөкейхан – ұлт азаттық күрескері» деректі фильмі біз үшін жаңалық болды.

Әдебиет • 01 Наурыз, 2023

Әлемді алақанға сыйдырған

Жер дүниедегі жаратылыс атаулыны тану адамзат дамуымен қатар ілгерілей беретіні сияқты ұлыларды тануға тырысу да жылдар бойы тоқтаусыз жүреді. Сол арқылы тұлғаның өмір сүрген уақытынан алыстаған сайын рухына жақындауға талпынамыз. Ұлы жырлары «бұл ғасырдың шегінен асатын» (М.Әуезов) Мағжан Жұмабаев сынды ақындар заманынан озып туатыны туралы айтамыз. Алайда кеңестік кезде кесіліп кеткен шығармалары хақында аздап естіп-білеміз.

Қоғам • 26 Ақпан, 2023

Жүз бір кітап

Мәдениет және спорт министрлігі биыл 101 кітап басып шығаруды жоспарлап отыр. Оның ішінде 35 аталым қолжазбасы сатып алынған, олар бұрын еш жерде жарияланбаған. Бұл туралы министрліктің әлеуметтік желідегі парақшасында шығатын «Тікелей эфир» айдарында Архив істері және құжаттаманы басқару комитеті Баспа ісі басқармасының басшысы Алмаз Мырзахмет мәлімдеді.