Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
274 материал табылды

Әдебиет • 12 Наурыз, 2023

Тұлпар махаббатынан туған күй

Күйдің бір қасиеті аңыз шақырып тұратынында, бәлкім аңыздың өзі күй тілеп тұра ма екен? Анығы, қазақтың өмірі аңызға бергісіз, күй тіліндей көңіл баурағыштығында шығар. Көңіл күй деп айта ма әйтпесе? «Бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай» деген атақты сөзді өткенде басқаша түсіндірген жазбаға кездестік.

Руханият • 07 Наурыз, 2023

Тасқа таңбаланған есім

Біздің ата-бабаларымыздың мыңжылдық тарихында аналарға деген құрмет балбал тастардағы мүсіндерден де көрінетін шығар. Ұлы дала төсіндегі тас мүсіндер, балбал тасқа айналған әзіз аналар қасын керіп, ерінің қасында кең даласын әлі күнге күзетіп тұрғандай. Түркілер мәдениетіне жататын таңғажайып ескерткіштердің тылсымы, құпиялы күрсінісі жаныңды баурамай қоймайды. Еріксіз айналып келіп қайта қарайсың.

Поэзия • 06 Наурыз, 2023

Сергелдеңнен туған соқталы ән

Әдебиет • 05 Наурыз, 2023

Арыстар туралы атаулы еңбек

Наурыздың 5 жұлдызы ұлт көсемі, Алаш арысы Әлихан Нұрмұхамедұлы туғаны, бәлен жыл өткенде Сталиннің дәл осы күні өлгені тарихи факт. Ал кезінде Қарағандыдағы Октябрь ауданы Әлихан Бөкейхан есіміне ресми берілген 13 желтоқсан – дүниеге Алашорда үкіметі келген күн. Мұны сол кездегі билік басындағылар біліп-білмей істегенінен хабарымыз жоқ. Алайда кеше, 5 наурыз – Алаш арысы туған күні Астанадағы музыкалық жас көрермендер театрында көрермендерге жол тартқан «Әлихан Бөкейхан – ұлт азаттық күрескері» деректі фильмі біз үшін жаңалық болды.

Әдебиет • 01 Наурыз, 2023

Әлемді алақанға сыйдырған

Жер дүниедегі жаратылыс атаулыны тану адамзат дамуымен қатар ілгерілей беретіні сияқты ұлыларды тануға тырысу да жылдар бойы тоқтаусыз жүреді. Сол арқылы тұлғаның өмір сүрген уақытынан алыстаған сайын рухына жақындауға талпынамыз. Ұлы жырлары «бұл ғасырдың шегінен асатын» (М.Әуезов) Мағжан Жұмабаев сынды ақындар заманынан озып туатыны туралы айтамыз. Алайда кеңестік кезде кесіліп кеткен шығармалары хақында аздап естіп-білеміз.

Қоғам • 26 Ақпан, 2023

Жүз бір кітап

Мәдениет және спорт министрлігі биыл 101 кітап басып шығаруды жоспарлап отыр. Оның ішінде 35 аталым қолжазбасы сатып алынған, олар бұрын еш жерде жарияланбаған. Бұл туралы министрліктің әлеуметтік желідегі парақшасында шығатын «Тікелей эфир» айдарында Архив істері және құжаттаманы басқару комитеті Баспа ісі басқармасының басшысы Алмаз Мырзахмет мәлімдеді.

Өнер • 23 Ақпан, 2023

Қазақ симфониясы

Қазақ музыкасы, әсіресе күй өнеріне жаңаша көзқарас, байыптау керек пе екен әлде? Бұл сөз бұған дейін де талай рет айтылып, жазылған. Мүмкін алғашқы қадамдар жасалып жатқан да шығар, кім біледі... Алайда біз күй тыңдап, ол туралы әдебиеттерді оқыған сайын әлгіндей ойға ат шалдырамыз. «Онда бір сұмдық сыр бар естілмеген...» (М.Мақатаев) деген кереметке оранамыз да қаламыз. Бұл ойымызды әдебиеттегі небір ғажап қисындар орнықтыра түседі. Қызығушылығымызды арттырады.

Әдебиет • 22 Ақпан, 2023

Құрдымға жіберу ойыны

Жан дүниесін мұң-қайғы торлап, қасіреттің уы буын-буынына түсіп, шөгіп кеткен адамға қуан деп қалай айтасыз? Көңілін аулауға тырысасыз ғой. Күйреп қалған көңілді көтеру оңайға соқпайды. Оның үстіне сенім артқан барлық үміті күл-талқан болып, сүйіктісі қаза болып жатса. Құдай сақтасын, әрине. Есі дұрыс адам мұндай қайғы-қасіретке душар болған жанға қуан немесе көңілді бірдеңе ойлап тап демейтінін екінің бірі білсе де, кей жағдайда орын алып жатады. Кейде ғана емес, қоғам, әлеуметтік орта мықтап бекіген сайын әлгіндей қайшылықтар орныға түсетін сыңайлы. Жекелеген адамдар қаламағанымен, қоғамдық тәртіп солай десек те, оның соңында адам тұрған жоқ па, бірақ.

Қазақстан • 19 Ақпан, 2023

Қазақияны таңбалаған карталар

Даламызға кітап болып Брюссельден жеткен осы жаңа­лық кімді болсын бейжай қалдырмайды. Бұл тарихи, геогра­фиялық, тағы да басқа ғылыми мәні өз алдына, үлкен ­саяси мәнге де ие.

Әдебиет • 15 Ақпан, 2023

Тұншығып өлген қаршыға

Бабы келген кемел туындылар болады. Асқан білгірлікпен, талғампаздықпен қалыпталғаны өз алдына, байыптап, жеті рет өлшеп, бір рет кескен адам емес, құдірет дерсіз. Таңдап алған тақырыбының иін қандырып, суын сығып, сөлі мен нәрін әкеп құя салады кеудеңе. Байыптап үлгермей де қаласыз. Себебі бастаған бойда бір деммен оқып шығасыз да, құмарың қанбай қайта парақтап, ұңғыл-шұңғылын тағы бір мәрте сүзіп шығасың. Әсіресе Тәкен Әлімқұлдың «Көк қаршыға» әңгімесін оқығанда әлгіндей әсер алдық. Жалпы Тәкеннің ән-күйі туралы әңгіме, повестері – атап айтарлық соқталы дүниелер.