Эксклюзив
Экономика • 25 Желтоқсан, 2023
Артық ақша төлемеу үшін несие алғанда нені ескеру керек? Сарапшы пікірі
2019 жылы Президенттің пәрменімен 507 мың адамның несиесі кешірілген. Былтыр 30 желтоқсан күні белгілі критерийлер бойынша азаматтарды банкрот деп тану туралы заңды мемлекет басшысы мақұлдады. Мұндай шаралар тұтынушылардың төлем қабілетінің төмендеуі сынды мәжбүрліктен туып тұр. Мемлекеттік деңгейде мәселе көтеріліп, шара қабылданып жатқанымен, кәсіптен тапқан нәсібін ай сайын несие жабуға жұмсайтындар саны азаймай тұр. Биыл бұл көрсеткіш Ұлттық банктің сәуір айындағы есебі бойынша 15 триллион теңгеге жеткен. Бұл елдегі 7 939 000 адамның банкке берешегі. Бірі несиені дер кезінде өтесе, бірі қарызынан құтыла алмай «құрықталып жатыр». Соңғыларының несие шырмауынан шыға алмауы түбі түрлі әлеуметтік шиеленіске соқтырады. Ендігі жерде үкімет несие беру тәртібін қайта қарамақ.
Таным • 23 Желтоқсан, 2023
Өлең – сөздің данасы, шыңдықтың анасы – Бұқар жырау
Афоризм – шағын философиялық ой, тәжірибелік түйін, логикалық қисын. Авторлық тұжырым ретіндегі қысқа әдеби туынды. Көркем кестеленген нақыл сөз. Афоризмнің басты шарттары – өмірлік құбылыстар мен адамдардың іс-қимылына, мінезіне деген көзқарастағы анықтық, пікір жинақтап қорыту мен түйін жасаудағы логикалық жүйелілік және ойды жеткізудегі дәлдік пен қысқалық. Афоризм – ой тамызығы. «Афоризмдер» айдарында бүгін Әйтеке Байбекұлы, Қазыбек Келдібекұлы, Төле Әлібекұлы, Қожаберген Толыбайұлы, Бұқар Қалқаманұлы (Бұқар жырау) ойларын ұсынып отырмыз.
Өнер • 21 Желтоқсан, 2023
«Мәңгілік мұңның әуені» поэтикалық-музыкалық қойылымының премьерасы өтті
20 желтоқсанда Астана қаласы әкімдігінің Музыкалық жас көрермен театры ғимаратында белгілі ақын, бард, халық арасында «Сары тентек» атанған Қуаныш Мақсұтовтың асқаралы 60 жасқа толған мерейтойына орай «Мәңгілік мұңның әуені» атты поэтикалық-музыкалық қойылымының премьерасы өтті, деп жазады Egemen.kz.
Әдебиет • 20 Желтоқсан, 2023
«Сары тентек» атанған ақынның кітабы оқырманға жол тартты
Ақын, халықаралық, республикалық ақындар айтысының жеңімпазы, республикалық «Жігер» фестивалінің лауреаты «қазақтың сары тентегі» атанған Қуаныш Мақсұтовтың жуырда жарық көрген «Құт» кітабының тұсаукесері өтті.
Қоғам • 19 Желтоқсан, 2023
«Өзбекәлі Жәнібеков көмектесті». София Ротарудың атыраулық құрбысы 55 жылдан кейін сырын ақтарды
КСРО Халық әртісі, Украина Батыры әйгілі әнші София Ротарудың құрбысы Атырау қаласында тұрады. Қазақстанның Халық әртісі, биші Гүлжан Талпақова 1968 жылы Болгарияның София қаласында өткен жастар мен студенттердің дүниежүзілік фестивалінде екінші орын иеленді. Осынау айтулы додада өнер көрсетуіне мемлекет және қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековпен қатар София Ротарудың да сіңірген еңбегі ерен. «Одан бері аққан судай зулап 55 жыл өткен екен, бірақ конкурсқа тосқауылдан өтіп, тартыспен қатысқаным күні кешегідей көз алдымда», дейді Г.Талпақова.
Білім • 15 Желтоқсан, 2023
«Стипендиясы 7200 еуро». Еуропа университеттерінде қалай тегін оқуға болады
Білім кеңістігінде шекара жоқ. Оқимын, ізденемін, үйренемін деп талап танытқандар тұсауланбайды. Шеберлігін шетелде шыңдап, сапалы білім алуды көздегендердің көңілі Еуропа елдеріне ерекше ауып тұрады. Түркияда магистратура бойынша тәлім алып, ғылыми ізденісін Италияның Рим қаласында жалғастырып жатқан біздің бүгінгі кейіпкер Әйгерім Махамбетқызы Еуропада оқудың озат тұсы «еркіндік пен теңдік» дейді. Римдегі Ла-Сапиенца университетінің студенті ҰБТ тапсырмай-ақ, IELTS құжатынсыз Еуропаның үздік университеттерінде тегін оқудың тетіктерімен бөлісті.
Спорт • 15 Желтоқсан, 2023
«Сүйегім үш жерінен бөлініп, темірмен бекітіп қойды». Әлем чемпионы неге жеңілгенін түсіндірді
Бокстан Токио жазғы Олимпиадасының қола жүлдегері, әлем чемпионы Сәкен Бибосынов «Qazaq Ring» ютуб арнасына берген сұхбатында биылғы сәтсіздігінің себебін айтты. Ол осы жылдың мамыр айында Ташкентте өткен әлем чемпионатының алғашқы айналымында үнді боксшысы Дипак Құмарға есе жіберді. Қыркүйек айында Ханчжоуда (Қытай) өткен жазғы Азия ойындарының екінші айналымында өзбек Хасанбой Дусматовтан аса алмаған еді.
Спорт • 15 Желтоқсан, 2023
Менің тағдырымды алты баламның басына бермесе деп тілеймін – әлем чемпионы
Елімізде пара дзюдо кенже дамыған спорттың бірі. Алғаш рет жазғы Азия пара ойындарына балуандарымыз осы спорттан 2018 жылы қатысып, күміс, қола медаль олжалады. 2014 жылдан бастап ресми қолға алынған пара дзюдодан бізге бұйырған табыс та қомақты. Қазақстанда пара дзюдо спортынан тегеурінді балуанның бірі – Ерғали Шәмей. Пара дзюдо дуына қосылған тоғыз жылдың ішінде Азия чемпионы, әлем біріншілігінің жеңімпазы атанды, жазғы Азия пара ойындарында жеңіске жетті. Әзірге бұйырмай тұрғаны – Паралимпиаданың алтыны. Жуырда Жапонияның Токио қаласында пара дзюдодан өткен Grand Slam додасында Ерғали Шәмей қола медаль иеленді. Токио шаһарынан келген сәтінде Астанадағы үйіне емес, бірден Түркістанға оқу-жаттығу жиынына тартқан балуанмен тілдестік.
Қоғам • 13 Желтоқсан, 2023
7 баланың әкесі отбасымен Қонаевтың зиратын тазалап, өз қаржысына бәйге өткізіп жүр
Алматы қаласындағы мемлекет және қоғам қайраткері Дінмұхамед Қонаевтың бейітін тазалап, қоршауын сырлап, бүтіндеп жүрген азаматтың өнегелі ісі әлеуметтік желіде тарады. Көпшіліктің ықыласына бөленген жанды іздеп тауып сұхбаттастық. Өзі жеті баланың әкесі екен. Қалдарбек Сраилов астындағы автокөлігін Дінмұхамед Қонаев атындағы аламан бәйгенің бас жүлдесіне тігіп, үй саламын деген жер учаскесін сатып, еркін күрестен турнир ұйымдастырыпты.
Қоғам • 11 Желтоқсан, 2023
«1 сағат кері шегеріледі». Депутат бірыңғай уақыт белдеуіне көшудің тиімділігін айтты
Келесі жылдан бастап елімізде бірыңғай уақыт белдеуі енгізіледі. Ұзақ талқылау мен зерттеудің нәтижесінен кейін мамандар осындай шешім қабылдаудың тиімді екенін айтып отыр. Бізде қазір екі уақыт белдеуі бойынша бағамдалады. Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау, Қызылорда облыстарында басқа облыстарға қарағанда 1 сағат уақытқа артта. Келесі жылдан бастап Қазақстанның барлық аймағында бірыңғай уақыт белдеуі енгізіледі. Яғни Батыс аймақтағы төрт облыс және Қызылорда облысы секілді 12 облыста да сағат тілі 60 минутқа кері шегеріледі. Бұл қаншалықты тиімді болмақ? Мәжіліс депутаты Еркін Әбілден сұрап, тілдестік.
Қоғам • 10 Желтоқсан, 2023
«Өзбекәлі және мәдени майдан» кітабы қалай жазылды?
Астанада «Өзбекәлі және мәдени майдан» кітабының тұсаукесерінде Санжар Керімбай мемлекет және қоғам қайраткерінің ұл руханиятына қосқан елеулі үлесі туралы айтты.
Таным • 09 Желтоқсан, 2023
Асан қайғы: Әділдіктің белгісі – біле тұра бұрмаса
Афоризм – шағын философиялық ой, тәжірибелік түйін, логикалық қисын. Авторлық тұжырым ретіндегі қысқа әдеби туынды. Көркем кестеленген нақыл сөз. Афоризмнің басты шарттары – өмірлік құбылыстар мен адамдардың іс-қимылына, мінезіне деген көзқарастағы анықтық, пікір жинақтап қорыту мен түйін жасаудағы логикалық жүйелілік және ойды жеткізудегі дәлдік пен қысқалық. Афоризм – ой тамызығы. «Афоризмдер» айдарында бүгін Асан қайғы, Бәйдібек Қарашаұлы, Қазтуған Сүйінішұлы, Шалкиіз Тіленшіұлы ойларын ұсынып отырмыз.
Қаржы • 07 Желтоқсан, 2023
Декларацияға қатысты ел ішінде сұрақ көп. Азаматтардың мүлкі мен табысы туралы деларация тапсыру тәсілі Еуропа елдері мен АҚШ-та әлдеқашан бірізге түскен. Декларация тапсырудағы басты мақсат – бармақ басты, көз қысты әрекеттерге тұсау салып, жемқорлықты жою, көлеңкелі экономикамен күресу.
Спорт • 06 Желтоқсан, 2023
Жалғас Жұмағұлов Астанада өтетін жекпе-жектен қанша сыйақы алады?
Бүгін Астанада Жақсылық Үшкемпіров атындағы жекпе-жек сарайында Naiza 55 турнирі өтеді.
Әдебиет • 05 Желтоқсан, 2023
Ауыр дерттен айыққан қазақ қызының кітабы 7 тілге аударылды
Қаламды серік еткен қауым қайсыбір шығармаларының шығу тегі – тағдыры екенін жиі айтып жүреді. Асылында да, шығарманың шығуына – автордың тағдыры мен түйгені түрткі болып жатады. Бүгін біз 10 жасында төтеннен тәніне дерт жабысса да, рухы сынбаған жас жазушымен сыр-сұхбат ұсынбақпыз. 10 жыл бойы нәзік әлемін «алпауыт ауруға» жеңдірмеген Жамилия Бахтиярқызы сын шақтағы жан сырын «Бәйшешек» туындысына арқау етеді. Автор 20 жасында екі кітап жазып шығады. Екіншісі, «Қарлығаш. Махаббат ескерткіші» деп аталады. Оның шығармалары талай жанның қайта аяқтан тұруына сеп болған «мотивация майданының сарбаздары». Жамилия Бахтиярқызының туындылары әлемнің 7 тіліне аударылған.
Қоғам • 01 Желтоқсан, 2023
Елімізде протез жасайтын маман жоқ – Мәжіліс депутаты
Мәжілістің жалпы отырысында депутат Таңсәуле Серіков «Ауыл» партиясы фракциясының атынан Премьер-министрдің орынбасары Тамара Дүйсеноваға депутаттық сауал жолдап, мүгедектердің қордаланған мәселесін қозғады. Таңсәуле Ғабдыманапұлынан өзі көтерген мәселенің түйінін қалай шешуге болатынын сұрадық.
Қоғам • 29 Қараша, 2023
Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа тоқтам салу жайы талқыланды
«Egemen Qazaqstan» газетінің редакциясында тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесіне қатысты дөңгелек үстел өтті. Дөңгелек үстелге қатысқан спикерлер қоғамға тереңдей еніп кеткен кеселмен күресуде салдарымен арпалысуды ғана емес, себебін де байыптауға мән беру қажеттігін ескертті.
Қоғам • 29 Қараша, 2023
Астанада балаңызды тегін үйірмеге қалай жазуға болады?
Бала – болашақ. Олардың уақытын тиімді үйлестіріп, өнерге баулу, спортпен айналысуға үндеу ізгі қоғам қалыптастырудың алғышарты. Балалардың қабілетін танып, қанатын қатайтуға ата-анамен қатар мемлекет те мүдделі. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев мәртебелі қызметке кіріскен алғашқы жылы-ақ «кішкентай тұрғындардың» толық адам болып өсуі үшін өнегелі бастама көтерді.
Спорт • 29 Қараша, 2023
Олимпиадалық салмаққа ауысқым келмейді – әлем чемпионы
Ол – әлем чемпионы, әскерилер арасында өткен әлем біріншілігінің жеңімпазы. Қазақстан чемпионатында 5 рет жеңіске жетті. Азия чемпионатының алтын медалін де иеленді. Ол ұлттық құрама сапында 15 жылдан бері айқасқа қатысып келеді. Теміртас Жүсіпов 36 жасында Қазақстанның жазғы Спартакиадасында чемпион атанды. Даңқты боксшыдан келешектегі жоспарын сұрап, аз-кем тілдестік.
Қоғам • 27 Қараша, 2023
Фамилиясы – Герой. Автобус жолаушыларын апаттан құтқарған оқушы кім?
Алматы облысы Іле ауданының тұрғыны, № 24 лицейдің 8-сынып оқушысы Ақжол Герой есінен танып қалған жүргізушіге алдымен көмекке келіп, автобусты тоқтатып, көпшіліктің алғысына кенелді. Жасөспірімнің батылдығын үлгі еткен аудан әкімдігі ноутбук берсе, Алматы облысының басшысы соңғы үлгідегі IPhone 15 смартфонын сыйға тарту етті. Бейбіт күннің батыр баласына айналған Геройдың немересі кім?
Таным • 25 Қараша, 2023
Өмір күшті, өлім одан да күшті – Жүсіп Баласағұн
Афоризм – бір үзік ой, оқыс пікір, оқшау сөз. Афоризм алғаш дүние құбылыстары жөнінде жинақталған білімдерін түйіндеп, пікір білдірудің бір түрі ретінде дүниеге келген. Қазақ афоризмдерінің асыл арнасы да сақ-скиф дәуіріндегі ойшылдар сөздерінен, көне түркі жазбаларынан бастау алады. «Афоризмдер» айдарында бүгін Жүсіп Баласағұнның ойларын ұсындық.
Қоғам • 24 Қараша, 2023
Халық дағдарса, долбарға ереді
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында («Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы») геосаяси ахуал ушығып, әлем экономикасының буыны қалтырап, тұрақсыздық өршіп тұрған шақта елімізде «ауқымды дағдарысты еңсеруге қажетті резервтер мен амал-тәсілдердің бәрі бар» екенін айтқан болатын. Үкіметке дағдарысқа қарсы кезек күттірмейтін кешенді шараларды көпке ұзатпай қабылдауды тапсырған еді. Халықтың әлеуетін арттыратын шаралар жүйесімен жүзеге асырылып келеді.
Тұлға • 24 Қараша, 2023
Журналистика мен әдебиеттанудың өзекті мәселелері талқыланған конференция ұстаз мерейтойына арналды
Бүгін Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің бас ғимаратында Журналистика және саясаттану факультетінің ұйымдастыруымен, Бас редакторлар клубының қолдауымен филология ғылымдарының докторы, профессор, Білім беру ісінің үздігі Сәуле Есембекқызы Тапанованың 70 жасқа толуына орай «Журналистика мен әдебиеттанудың өзекті мәселелері және даму парадигмалары» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы өтті.
Медицина • 24 Қараша, 2023
Суық тиюдің алдын алу үшін балаға қандай дәрумендер берген дұрыс? Дәрігер жауабы
Бала иммунитетінің мықты болуы үшін қандай дәрумендер беру керек? Бұл ата-аналарды жиі мазалайтын сұрақ. Бала ағзасын дәруменмен демеп, әл-дәрменін арттыру үшін оны тұрақты, уақтылы берудің маңызы зор. Бойында организмге қажетті элементтер құрамы толық балалардың қуаты мол, сергек әрі мығым болады.
Медицина • 23 Қараша, 2023
Балаңызда аурудың бұл белгілері байқалғанда дереу дәрігерге қаралу керек - педиатр
Қыстың ызғары сезіліп, күн суыта бастағанда балалар арасында тұмаудың өршитіні белгілі. Аурудың асқынуына ата-ананың дер кезінде сауатты ем-шара жүргізбеуі де әсер етеді. Бала ағзасын салқын температураға бейімдеу, суыққа қарсы иммунитет қалыптастыру маңызды. Қыс келсе баланы қабат-қабат киіммен қымтап, үйде қамап ұстау әдеті қанға сіңген. Бұл қаншалықты дұрыс? Баланың тұмауға қарсы қалқанын дайындауда берілетін базалық дәрумендер жиынтығы қандай? Бала ағзасын қыста өршитін ауруларға қарсы қоюда ата-ана ескеретін алғашқы жаднамаларды жалпы тәжірибелік дәрігер, педиатр-массажист, «Дәрігер - АНА» кітабының авторы, онлайн арқылы мыңдаған анаға ой салып жүрген кәсіби маман Әзиза Әбдірасілқызынан сұрап білдік.
Спорт • 21 Қараша, 2023
«Ұлттық құрамада жүргендердің көбі қаланың ақсаусақ баласы» – бокстан бас бапкер
Астанада бокстан VI жазғы Спартакиада мәресіне жетті. Боксшылардың әлеуеті сынға түскен додаға әлем чемпиондары, әлем біріншілігінің жүлдегері, Азия чемпионы, жазғы Олимпиада ойындарының жүлдегері атанған саңлақтар да сынға түсті. Ұлттық құраманың бас бапкері Мырзағали Айтжановтан Спартакиадаға қатысты пайымын сұрадық.
Таным • 18 Қараша, 2023
Ағаш көркі - жеміс, адам көркі - жақсы іс – Саиф Сарай
Афоризм – бір үзік ой, оқыс пікір, оқшау сөз. Афоризм алғаш дүние құбылыстары жөнінде жинақталған білімдерін түйіндеп, пікір білдірудің бір түрі ретінде дүниеге келген. Қазақ афоризмдерінің асыл арнасы да сақ-скиф дәуіріндегі ойшылдар сөздерінен, көне түркі жазбаларынан бастау алады. «Афоризмдер» айдарында бүгін Саиф Сарай, Жиренше ойларын ұсындық.
Қоғам • 17 Қараша, 2023
Қазақ тілін қазақтарға да үйретемін – неміс қызы
Алина Кан – қазақ тілін үйретуші маман. Өзге ұлттың өкілі Қазақстанда туған, мектепті де орысша тауысқан. Бірақ қазақшаға судай, мақалдың майын тамызып айтқанда өзіңді сүріндіреді. Ол өзіне қазақ тілін үйретуде бағыттаушы болған бақанастық бала күнгі достарын ерекше құрметтейді. Ата-анасы да орысша сөйлейтін Алинаның тілін сындырып, қазақша сайратып жіберген сол балалар бұл күнде азамат атанды. Ал Канның қызы қазақ тілінен шәкірт баулып жүр.
Тарих • 17 Қараша, 2023
«Елдіктің кепілі – жер». Алаш қайраткерлерінің жер туралы нақыл сөздері
Жерсіз ұлттық мүдде құндылықтары қалыптаспайды. Қазақтың сан ғасырлық тыныс-тіршілігі жерге тығыз байлаулы. Ұлтымыздың өркендеуі жөніндегі сан сауал ел мен жер тағдыры төңірегінде өрбіген. Себебі қазақтың барлық өмірі, байлығы, тарихы, дәстүр тәжірибелері, ұрпақ болашағы жерді қорғаудан, бір қарысын жоғалтпай болашаққа аманаттаудан құралады. Дана халқымыз қасиетті жерді «анаға», «Атамекенге» балаған. ХХ ғасыр басында да қазақ даласы, қазақ баласы жер жайындағы мәселелермен жиі бетпе-бет келіп отырған. Соның ішінде Алаш қайраткерлері өз еңбектерінде тығырықтан шығар жолды нұсқап отырған. Осы орайда Алаш қайраткерлерінің жер туралы жазған жазбаларынан үзінді ұсынамыз.
Қоғам • 16 Қараша, 2023
Қазақстанда халық саны 30 миллионға қашан жетеді?
Елімізде халық саны 14 қараша күні 20 миллионға жетті. Ұлттық статистика бюросы демографиялық деректерді ескеріп, яғни елімізде тұрақты мекен ететіндерді, көшіп кеткендер мен өмірге келген сәбилерді, қайтыс болған жандарды есепке алып халық санын шығарады.
