Әлем қай кездегідей қазіргі күндері бүлкілдеп соққан қан тамыры сияқты. Бірақ, оның бұл бүлкілі қан қысымының көтерілген шағын көзге елестетеді. Себебі, дүниенің төрт бұрышы түгел алаңдаулы қалыпта. Еуропадағы
басты мәселе әлі босқындарды қабылдау мен орналастыру төңірегінен тарап жатыр. Осыған орай Германия канцлері Шенген аймағындағы әріптестеріне өзінің өкпе-ренішін білдірді. Венгрия келімсектер көші-қонынан қашып, вокзалдарын жауып тастады. Польша украиндардан басқа босқындарды қабылдауға дайын екенін білдірді. «Ислам мемлекеті» экстремистік тобыры ішінде алауыздық пайда болған сияқты. Кибернетикалық шабуылдың астында қалған Америка билігі осыған күдік таңылған Қытай компанияларына қарсы санкция енгізудің жолдарын ойластырып жатыр. ОПЕК елдері мұнай бағасының бір жөнге келуі үшін күресудің жолдарын қарауды хош көре бастады.
АҚШ Қытайға санкция енгізу жайын қарастырады
АҚШ қазіргі кездері Ресейге жасап отырған экономикалық санкциялары сияқты шараларды Америка кәсіпорындарына кибершабуылдар жасап отыр деген күдік таңылған Қытайдың бірқатар жеке тұлғалары мен компанияларына да қолданудың мүмкіндіктерін қарастырып жатыр. «Құрама Штаттар Ресейге қатысты жасағаны сияқты, Қытайдың Америка коммерциялық кәсіпорындарына кибершабуылдар жасады деген күдікке ұшыраған жеке тұлғалары мен компанияларына санкция енгізу мүмкіндіктерін қарастырады», деп атап өтті Reuters агенттігі осыған орай.
Соған қарамастан, Reuters мәліметтері бойынша, Америка билігі «Ресеймен араны бұрынғыдан да шиеленістіре түсетіндей немесе ҚХР төрағасы Си Цзиньпиннің қыркүйек айындағы мемлекеттік сапар алдында көңіл күйін қашыратындай әлі ешқандай түпкілікті шешім қабылдай қоймаған».
Қазіргі таңда Вашингтон қарастырып жатқан санкциялар үкімет мәліметтеріне бұзып кірген хакерлердің жайына қатысты емес, деп анықтай түседі осы орайда агенттік. Шектеу АҚШ коммерциялық құрылымдарының базаларына бұзып кіруге жауапты деп санап отырған шетелдік азаматтар мен компанияларға қатысты болуы да мүмкін.
Reuters-дің мәліметтеріне қарағанда, бұл шектеу шаралары мұндай компаниялардың «Америка қаржы жүйесіне кіру мүмкіндігінен айыру» түрінде болатын сияқты. Ал «байыпты кәсіпорындар үшін өліммен тең» болып бағаланады. «Мұндай санкцияларға Ресей мен Қытайдан бөлек, басқа елдердің де жеке тұлғалары мен компаниялары ұшырап қалулары ықтимал», деп жазады агенттік.
Ресейдің аты аталмай, Қытайға қарсы осындай жазалау шаралары жасалғалы жатқаны туралы дүйсенбі күні Washington Post газеті де хабарлады. Оның жазуынша, әңгіме «Қытай үкіметінің Американың саудадағы бағалы құпияларын біліп алуы үшін оларға кибернетикалық шабуыл жасайтын компаниялар мен жеке тұлғалар жайында болып отыр».
Соңғы кездері АҚШ әкімшілігі жиі-жиі кибершабуылдарға тап болып қалып жүр. Солардың бірінде – шілде айының соңында қарулы күштердің штабтар басшылары комитеті электронды поштасының хат жөнелту жүйесін бұзып кіру болды. Дәл осындай ірі ауқымдағы оқиға елде шілденің басында орын алған еді. Сонда Америка үкіметі кадрлар басқармасының ресми өкілдері белгісіз хакерлердің 25 миллионнан астам адамның, олардың іштерінде бұрынғы және қазіргі мемлекеттік қызметкерлер де бар, жеке мәліметтеріне кірудің орайы келгенін мойындауға мәжбүр болған-ды. Ал АҚШ ұлттық барлау директоры Джеймс Клэппер кадрлық қызметкерлердің мәліметтерін бұзып кірудегі жауапкершіліктің Қытай хакерлеріне жүктелетінін айтқан еді.
Босқындар мәселесі Шенген аймағы шебін сетінеткелі тұр
Германияның канцлері Ангела Меркель егер Еуроодақ елдері босқындарды өзара әділ бөлісіп алу жөніндегі ортақ мәмілеге келе алмайтын болса, Шенген келісімінің күні де бітетінін ашық айтты. «Мұндай аймақтың құны да қараң болады», деді ФРГ басшысы. Мұны баспасөз мәслихатында білдірді.
«Егер Еуропа босқындарды әділ бөлісіп алу жөнінде келісімге келе алмаса, Шенген келісімінің жайы күмәнді болып қалады», – деді ол.
[caption id="attachment_74742" align="aligncenter" width="630"]
Kanun disi yollarla Mugla'nin Bodrum Ilcesi'nden Yunanistan'in Kos adasina kacmak isteyen 192 kacak yakalandi.[/caption]
Осы ретте Германияның бұрынғы канцлері Герхард Шредер Еуропа, атап айтқанда, Германия босқындар жайынан тиісті қорытынды шығаруы керек деп есептейді. Ол Welt am Sonntag газетінде жарияланған авторлық мақаласында келушілерді тезірек жергілікті жағдайға бейімдей білу керек, сол кезде одан елдің экономикасы да ұтады, деген ойды жеткізді.
«Егер келешекте де әлеуметтік және экономикалық тұрғыда күшті мемлекет болып қала бергіміз келсе, бізге бұл келушілер керек», – деді сеніммен ГФР үкіметінің бұрынғы басшысы. Экс-канцлер, сондай-ақ, Еуропаны «жаңа темір шымылдықтың» арғы жағына тығылып отырмауға шақырды. Оның ойынша, Еуропа одағы мигранттар тасқынын сауатты басқара отырып, келушілердің ортаға тез сіңісіп кетулеріне жол ашулары тиіс.
Немістің тағы бір жексенбілік газеті – Bild am Sonntag ГФР-дің босқындармен ынтымақта болуға шақырған жүз беделді адамының тізімін жариялады. Бұл сапта Германия министрлер кабинетінің мүшелері, оппозициядағы саясаткерлер, спортшылар, актерлер, режиссерлер, тележүргізушілер, ірі концерндердің басшылары бар. Олар немістерді келушілерге қатысты шыдамдылық танытып, қолдан келгенінше қолдау көрсетуге шақырды. «Соғыстан қашып келген босқындар ГФР жерінен өздерінің екінші үйлерін тапқылары келеді», – делінген қайраткерлер жариялаған мәлімдемеде.
Иракта «Ислам мемлекетінің» 122 содыры атылды
Ирактың Найнава провинциясында дүйсенбі, 31 тамыз күні «Ислам мемлекеті» террорлық ұйымы өзінің сапындағы 122 содырды атып тастады.
Күрдістан демократиялық партиясы өкілі Саид Мамузинидің мәлімдеуінше, оларға мемлекеттік төңкеріс жасап, исламистер лидері Абу Бакр әл-Бағдадиді өлтірмек болды деген айып тағылған. Мамузини төңкерістің 30 тамыз, жексенбі күні жасалуға тиісті болғанын жеткізді. «Бірақ, содан екі күн бұрын астыртын әрекетке жұмылған бес содыр әшкере болып, қамауға алынды», деді ол. Нәтижесінде дереу қолға түсірілген 18 ұрыс командирлерін қоса есептегенде, барлығы 122 содыр Мосулдың оңтүстігіндегі түрмеде атылды.
Мамузинидің айтуына қарағанда, «ИМ қатарындағы жікке бөлінушілік барған сайын қатты білініп келеді». Ақша, билік пен ықпал үшін таласта бұған дейін де ондаған содыр опат болған еді, дегенді қосты Күрдістан демократиялық партиясының өкілі.
Бұрын «Ирак пен Левантадағы ислам мемлекеті» деп аталған «Ислам мемлекеті» 2006 жылдан бері әрекет етеді. Тобыр содырлары 2014 жылдың жазында Сирия мен Ирак территориясының бірқатар аумақтарын басып алып, Мосулды астанасы етті, ал құрылымдарын «халифат» деп жариялады.
Қазіргі күндері «Ислам мемлекеті» сарбаздарына қарсы Дамаскінің жағындағы әскери күштер, Сирия көтерілісшілері, Ирак армиясы, күрд өзін өзі қорғау жасақтары мен АҚШ бастаған коалиция ұрыс қимылдарын жасап жатыр. ОББ-ның мәліметі бойынша, ИМ құрамында 30 мыңнан астам содыр соғысып жүр.
Бетті дайындаған Серік ПІРНАЗАР, «Егемен Қазақстан».
