Руханият • 22 Қаңтар, 2021
Ташкентте жарық көрген «Терме»
Елордада орналасқан Қолжазбалар және сирек кітаптар ұлттық орталығы мекеме қорында тұрған құнды жәдігерлерді онлайн таныстыру шарасын өткізуде. Бұл жолы көпшілік назарында 1925 жылы Ташкентте жарық көрген «Тәрбие, білім, әдебиет жайындағы мақалалардан терме» атты кітап ұсынылды.
Таным • 21 Қаңтар, 2021
Алаш арыстарының Шәуешекке сапары
ХХ ғасырдың басында, 1917 жылы Орынборда жалпы Қазақ құрылтайы өтіп, Алашорда үкіметінің басқару органы Семейге қоныстанғаннан кейін, яғни 1918 жылдың көктемінде ұлт қайраткерлері Алаш қаласына жиналып ақылдасады. Мұндағы мақсат – шеттегі қазақтарға барып, оларға Алаш идеясын насихаттау. Басқосуға Абай мектебінің өкілдері – Көкбай Жанатайұлы мен Турағұл Абайұлы және атақты балуан Қажымұқан Мұңайтпасұлы қатысады (1-сурет).
Қоғам • 19 Қаңтар, 2021
Қазақта «сұңғыла» деген сөз бар. Бұл атау нені білдіреді дегенге тоқталсақ, 2013 жылы жарық көрген Қазақ тілінің үлкен түсіндірме сөздігінде: сұңғыла деп – зерек, зерделі, тез байқағыш, аңғарымпаз адамды айтады депті. Бұл пайым дұрыс әрине. Өйткені қазақ баласы басқа жұрттан осы сұңғылалық қасиетімен ерекшеленіп тұрады. Өзбек халқының бірінші президенті марқұм Ислам Кәримов «қазақтан жолдасың болса, жолдан адаспайсың» дегенді көп айтатыны сияқты, күллі әлем қауымдастығы Нұрсұлтан Әбішұлын бір ауыздан «сұңғыла саясаткер» деп мойындағаны тегін емес.
Руханият • 19 Қаңтар, 2021
Қазақтың қабілеті қандай болған?
Өте ертеден келе жатқан «Аязби» дейтін ертегі бар. Желісі мынадай: көне заманда Мадан деген хан болыпты.
Оқиға • 18 Қаңтар, 2021
Кеңес Одағының Батыры атағын үш дүркін иеленген даңқты ұшқыш А.И.Покрышкин «соғыс адам санын азайтады, есесіне батырларды көбейтеді» деген екен. Осы кісі айтқандай, 1941-1945 жылдары ғаламды дүрліктірген алапат соғыс қазақ ұлтына үш генерал сыйлады.
Таным • 14 Қаңтар, 2021
Хасантудағы қырғын (өлі анадан тірі туған бала)
Өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары еді. Бір топ адам облыс орталығындағы «Өскемен» қонақ-үйіне келіп түстік. Мақсатымыз –халықаралық көші-қон шаруасына байланысты ұйымдастыру жұмыстарына көмектесу. Арада екі-үш күн өткен соң, біз жатқан қонақүй кәдімгідей дүрлігіп қалды. Себебін сұрасақ, «Түркиядан құрметті қонақ келіпті» дейді. Сөйтсек, жұртты дүрліктіріп жүрген Халифа Алтай атамыз екен. Ол кезде түркиялық қазақ тұрмақ жергілікті елді бір-бірінен айыра алмайтын өскемендік орыстарға сын да жоқ.
Спорт • 14 Қаңтар, 2021
Серік Бердімұратұлы 1994 жылы Моңғол елінің Бай-Өлке аймағында дүниеге келген. Жасы 30-ға жетпей-ақ біраз биіктерді бағындырып үлгерді. Атап айтқанда: самбо күресінен жастар арасында әлем чемпионатының екі дүркін (2010, 2011), ересектер арасында бір дүркін (2019) қола жүлдегері, жасөспірімдер арасында сумо күресінен Жапония ашық біріншілігінің (2011) қола жүлдегері және жастар арасында әлем чемпионы (Гонконг, 2012). Моңғолдың ұлттық күресінен «Мемлекеттік Лашын» (2018) және белбеу күресінен студент-жастар арасында Азия біріншілігінің күміс медаль иегері (2013). Дзюдодан ересектер арасында Моңғолияның екі дүркін (2018, 2019) жеңімпазы. Қазақ күресінен «Еуразия барысының» (2013) күміс және «Әлем барысының» қола жүлдегері атанған талантты қазақ ұланы.
Руханият • 13 Қаңтар, 2021
Күнбатыс алашордашылар тарихының білгірі, жазушы Әнес Сарай: «Бірінші және екінші Жалпы қазақ сиезінен кейін алашордалықтар большевиктермен келісе алмай тартысып жатқан тұста Уфада Уақытша үкімет орнап, оның басқару органы «Учредительное собрание» («Комуч») дейтін құрылды. 1918 жылдың шілде айында Ә.Бөкейханов, Ә.Ермеков, М.Шоқай, У.Танашев төртеуі «Комучпен» келіссөз жүргізді.
Тарих • 12 Қаңтар, 2021
Күнбатыс алашордашылар тарихының білгірі, жазушы Әнес Сарай: «Бірінші және екінші Жалпы қазақ сиезінен кейін алашордалықтар большевиктермен келісе алмай тартысып жатқан тұста Уфада Уақытша үкімет орнап, оның басқару органы «Учредительное собрание» («Комуч») дейтін құрылды, деп хабарлайды Egemen.kz
Таным • 12 Қаңтар, 2021
Қаратөбеде қайта жаңғырған тарих
Өткен ғасыр басында қазақты ел болдырудың қамына кіріскен алашшыл азаматтар қолдарынан келген істің бәрін атқарды. Айталық, 1917 жылдың аяғында Орынборда өткен жалпықазақ сиезінен кейін Алашорда үкіметі негізгі іс-қимыл атқару орталығы ретінде Семейді таңдаса, күнбатыс алашордашылар 1918 жылдың ақпан айында Жымпиты уезіне қарасты Қаратөбе кентінде кезекті жиын ашып, батыс өңірде атқарылуы тиіс істерді талқылады. Бұл жиын тарихқа «Қаратөбе сиезі» деген атпен қатталды.
