Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
283 материал табылды

Әдебиет • 10 Қазан, 2022

Тартысқандардың тақсіреті

Қазақ әдебиетінде көкпар тақырыбына арналған шығармалар аз емес. Прозада да, поэзияда да баршылық. Біздің елде, сонымен қатар түркітектес халықтар арасында кең тараған ойынның түрі (ойыны осылғырдың ойыны мұндай болғанда, шындағаны қандай болмақ сонда?). Біздіңше, ойынның да, спорттың да атасы осы көкпар. Жігіттің жігіті, ердің ері тартады мұны. Тіпті маңайлай алмайтындарды да көргенбіз. Қазақ даласында екі мың, мүмкін үш-төрт мың жылдан бері бүгінге жалғасқан жорықалды «майдан» дерсіз. Оны да көзімен көрген немесе доданың ішіне кірген біледі.

Таным • 05 Қазан, 2022

Тұтастықты ту еткен сурет

Біз әуелгіде мемлекет жерінің тұтастығы, шекара туралы жазбақ ниетіміз болған. Тегінде қазақ «жері байдың – елі бай» деп бекер айтпаған. Туған жер, атамекен атты қасиеттер жүре-жүре адам санасына сіңісіп, сол халықтың өзіне айналып кететін сияқты. Белгілі суретші Сейсенхан Маханбеттің қылқаламынан шыққан туынды бізді ұлт бірлігі мен жер тұтастығына тікелей байланысты деген ойға жетеледі.

Егемен Қазақстан • 05 Қазан, 2022

Оқырманның рухани олжасы

Кеше Астанадағы «Қазпошта» акционерлік қоға­мы дәстүрлі «Баспасөзге жазылушылар күнін» ұйым­дас­тырып, үміттерін үкілеген үш тараптың басын қосты. Атап айтқанда, қазпошталықтар мен газет-журнал өкілдері һәм жазылушы оқырман арасында қоян-қолтық қарым-қатынас орнады.

Әдебиет • 03 Қазан, 2022

Гүл – сұлулық пен ізгілік рәмізі

Кең байтақ қазақ поэзиясында гүл туралы тұңғыш өлең жазған ақын кім екен деп ойға қаласың кейде. Абай бастаған берідегі ақындардың қай-қайсысынан болсын кездестіреріміз анық-ау. Біздің даланың топырағы ұлы, тамыры терең болмаса Абай қайдан шықты деген сұрақ көлденеңдейді. «Жанып тұрған жас өмір – алқызыл гүл, сипаттауға қызығын жетпейді тіл» (Біржан сал) дейтін жолдар да жоқтан туа сала ма? Қайткен күнде қазақ топырағына біткен құнардан өнген өлең-жырдың тамыры тым-тым тереңде екені талас тудырмайды.

Әдебиет • 28 Қыркүйек, 2022

Кияку өлген күн...

Басқаны қайдам, ұлтының қайғы-қасіретін тереңірек ұғып, адамзатқа ортақ мұңды жан-жүрегімен сезінуге тырысқан жанның қайғысын әріден қозғап, толғандырмай қоймайтын бірден бір шығарма – Төлен Әбдіктің «Тозақ оттары жымыңдайды» повесі дер едік. Бастап келіп жібергенде бір деммен оқыла жөнелетін туынды біздің халықтың, біздің ұлттың басынан кешірген ауыртпалық пен мехнатты тереңінен қозғап, тіпті көзге жас алдырар тұсы да аз емес.

Руханият • 26 Қыркүйек, 2022

Ән оқу

«Ән айту – поэзия оқудың ең биік шыңы» деген сөзді бір емес, бірнеше мәрте естіп едім. Бұған келісуге де, келіспеуге де болатын сияқты. Әркімнің талғамына байланысты алуан пікір өрби беретіні бар. Қолына домбырасын алып микрофонмен «сөйлеп» әлде «сөйлесіп» тұрған әншіні сан көрдік. Шыбынның дыбысы естілер еді-ау ондайда. Ән шарықтап немесе үзілердей тағы да жалғанған сәтте анау бір тұстан әлдебір тыңдарман еріксіз «пәлі!», деп қалмай ма сонда?! Әнмен бірге тербеліп отырған жан еріксіз ішкі күйін шығарып қоятыны таңсық емес қазақ ортасында.

Қоғам • 26 Қыркүйек, 2022

Жыр алыбы дәріптелді

Өткен сенбінің кешінде жыр алыбы Жамбылдың рухы аспандап берді. Ас­тана төрінде. Дәлірек айт­­қанда, Тәшенов кө­ше­сінің бойындағы Жамбыл Жабаев ес­керт­кішінің ал­дында рес­публикалық «Күй анасы» қорының ұй­ым­дас­тыруымен ақын шы­ғармашылығына ар­налған V «Жыр мен күй жәр­­меңкесі» өтті. Он­да жас жеткіншектер Жам­был жыр­ларын оқып, күй шертті.

Руханият • 25 Қыркүйек, 2022

Кітап фестивалі – ел көзайымы

Өткен жұма күні Астанадағы Ұлттық академиялық кітапхананың алдында Kitaptime – 2022 республикалық кітап фестивалі ұйымдастырылды. Онда оқырмандар мен авторлар, ақын-жазу­шылар мен әдебиетқұмар жұрт кітап жәрмеңкесінде қауышып, емін-еркін дидарласып, мәре-сәре болысты. Осы күні елорда төрінде басталған мәдениет пен рухтың жәрмеңкесі бір мезетте барлық аймақта, еліміздің түкпір-түкпірінде өтіп жатты.

Әдебиет • 21 Қыркүйек, 2022

Тұлға жөнінде қос томдық

Өмірін ұлт тағдырының өсіп-өркендеуіне байлаған тұлғаның айтқан сөзі, жүрген жолы, істеген ісі жастарға қашанда үлгі-өнеге. Сондай өнегелі жанның бірі Асанбай Асқаровтың есімін ел асқан сүйіспеншілікпен еске алатыны туралы әңгіме көп. «Басшы болсаң Асекеңдей бол!» деп отыратын көрінеді тамам түстіктің жұрты. Сол кісінің өмірі мен қызметі туралы Орталық мемлекеттік архив әзірлеген «Асанбай Асқаров» атты екі томдық кітап шықты жақында.

Әдебиет • 18 Қыркүйек, 2022

Соңғы сарын тудырған соны шығарма

Қазақ поэзиясының Құлагері Ілияс Жансүгіровтің «Күй» поэмасында ғаламат тылсым күш бар. «Қобызшы Молықбай шал Матайдағы» деп басталмаушы ма еді шығарма?! Автордың ақындық қуатын, өлең өлкесіндегі, өлкесіндегі емес, жыр қағанатындағы кемел даусы мен шеберлігін термелеп жатпаймыз. Себебі одан кейінгі қазақ поэзиясы осы Ілияс, Мағжан, Сәкендерге қарап бой түзегенін аңғару қиын емес. Тіпті солар бастап жазып кеткен ұлттық тақырыптарды басқа қырынан толғап, жаңаша жырлауға тырысқаны байқалады. Айтпағымыз, Ілиястың «Күй» шығармасының терең емеуріні мен астарында.