Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
283 материал табылды

Тарих • 07 Маусым, 2022

Тұранның соңғы көкжалы

Кенесары хан дегенде тарих қана емес, қазақ азаттығы мен тұтастығы, мемлекеттілігі мен рухы қатар жүреді. Тұран даласында өткен Шыңғыс, Жошы бастаған ұлы хандардың соңы Кененің тағдыр-талайы қандай қияпатты болса, рух көтерген алапаты соншалықты болғаны осы жолы да бір мәрте қылаң бергендей.

Тарих • 02 Маусым, 2022

Ол баста солай туған ту көтеріп...

Отырардан көшкен озан, Атыраудан шыққан ұзан. Озан – дауыс, үн болса, ұзан – көне түркі, қыпшақ тілінде ақын, жырау. Озан иесі мен сөз иесі ұзан Алматыда түйіседі сол жылдары. 1950 жылдың соңы, 1960-қа аяқ басқалы тұрғанда.

Руханият • 02 Маусым, 2022

Далалық сүю

Иә, өлең сендірмесе өлең емес. Көркем дүние сендірмек түгілі, жаныңды елжіретіп, жүрегіңе сіңіріп жібереді айтылмыш дүниені. Жоққа сендіріп, ғайыпқа иландырып қояды. Иланбақ былай тұрсын, сол сезіммен рухын шынықтырып, өмір сүріп кететіндер де болады.

Қазақстан • 31 Мамыр, 2022

Қымыз қайда, қазақ қайда?..

Қазақ үшін дәм де, дәрі де, сусын да, ем де қымыз. Дәрі болған соң өмірінің мәні қымыз екені айтпаса да белгілі. Сондықтан тарихын термелей бермей, осы жолы қадірлі асымыз неге нарықта жаппай сатылымда жоқ, соған бас қатырамыз.

Қазақстан • 31 Мамыр, 2022

Адамзат тарихының азалы күйі

Адам баласының аза бойын қаза қылатын тарихтағы қасіретті таңба – саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарының жазықсыз тағдыры. 1920-1950 жылдар аралығындағы зұлмат пен зобалаң, нәубет пен кесапат тарих бетін жусаң кетпейтін қызыл қанға бояп, адамзат санасына ақтаңдағын қалдырып кетті. Қазақстан халықтар түрмесіне айналып, миллиондаған тағдырлар жер аударылды.

Әдебиет • 31 Мамыр, 2022

Жүрегі қарс айырылған жас құлындар

Сол сурет көз алдымнан кетпейді. Торы биенің кер құлыны. Қарашоқыдан өте берсем, жалтаңның еңісінде жаңа туған жас құлын жападан-жалғыз тобылғы еміп тұр. Сәуірдің жаңбыры тысыр-тысыр етеді. Тобылғы, қараған гүлдеп кеткен кез. Үстінен түспесем, өлді ғой ана құлын. Киіктің құралайындай кер құлын, көзі мөлт-мөлт еткен, аяқ-бұты сидыйған, панасыз жетім құлын. Қулық құлындаған (тұмса деп те айтады, тұңғыш төлдеген) енесінен көз жазып қалған, жылқышыға кезігіп, жарығы өшпеді әйтеуір.

Әдебиет • 25 Мамыр, 2022

«Сәуірдің түні. Қыздың деміндей жылы ауа...»

Сағидың ғажап өлеңі бар. Ғаламторда жоқ, кітабын бастап не аяқтап та тұрмаған, елеусіз туынды сияқты, бір оқып өтесіз де, кейін іздеп таппай қаласыз. «Жатырмын небір түс көріп» деп басталады. Оқыған болсаңыз жүрегіңіз бүлк еткен де шығар. Себебі жабулы тақырыпты жазады ақын.

Әдебиет • 23 Мамыр, 2022

Ою-өрнек – өркениет пен уақыт

Кеше Халықаралық Түркі академиясының ұйымдас­тыруымен Ұлттық академиялық кітапханада белгілі этнограф, суретші Ералы Оспановтың шығармашылығына арналған «Ою-өрнектер әлемі» атты алқалы жиын өтті. Онда суретшінің қазақ өмірі ғана емес, түркі әлемінен сыр шертетін екі бірдей кітабының тұсауы кесілді. Қалың оқырман мен көзі қарақты жұрт жоғалуға айналған жәдігерлер топтастырылған «Қазақ ою-өрнегінің атласы» және «Қошетер» қазақ халқының қолөнері» атты кітаптарымен танысты.

Кино • 23 Мамыр, 2022

«Бір белгі үшін...»

...Туа біткен жап-жарық жанар да Жақандікі еді, ол да ағып түсті. Ел ішінен кезіккен Айжамал да жанының жұбанышы еді, оны да біреу қағып түсті. «Неге солай?..». Әнмен сырласуға да, сөйлесуге де болады. Қаласа бірге қайғырып, бірге мұңайып, «іштегі кірді кетіруге» де болады. Бір сөзбен айтқанда әнмен өмір сүреді адам. Бұл сөзге келісуге де, келіспеуге де қақылысыз. Кеше ғана жарыққа шыққан Кенжебай Ахметовтің «Неге солай?» фильмін көрсеңіз амалсыз келісесіз, бірақ.

Қазақстан • 22 Мамыр, 2022

Ел назарында – «Екінші Республика»

Өткен аптаның соңында Еуразия ұлттық университетінің бас ғимаратында «Қазақстан» ұлттық арнасы түсірген «Екінші Республика» атты деректі фильмнің көрсетілімі болды. Фильм экраннан көрсетілмес бұрын тележүргізуші, AMANAT партиясы саяси бюросының мүшесі Мақсат Толықбай мен Ұлттық арнаның Ақпараттық-сараптамалық бағдарламалар дирекциясының директоры Жалғас Сәдібекұлы сөйлеп, түсінік бере кетті. Университет ұстаздары мен ғалымдары, БАҚ өкілдері, студенттер тамашалаған дүние алдағы саяси науқанға халықтың сауатын ашып, санасын дайындауда таптырмас ақпарат көзі дер едік.