Әдебиет • 07 Маусым, 2023
«Қауіпті будан» – соңғы ескертпе
«Атау кере» жазушы Оралхан Бөкейдің ең соңғы жазған шығармасы, ұлтына жасаған ақтық ескертпесі болуымен ғана емес, «Атау кере» әлеуметтік-психологиялық мәнінің жоғарылығымен де құнды туынды. Осыдан 35 жыл бұрын жазылған романда (автордың анықтамасы. – авт.) бүгінгі күннің ахуал-тынысы астарлы аллегориямен шебер шендестіріле суреттеледі. «Атау-кере» баяны көркем шығарма болумен бірге, қоғамдық-әлеуметтік болмысты талдау. Әлеуметтік-психологиялық зерделеу. Шығарманың екінші аты – «Қауіпті будан».
Сұхбат • 01 Маусым, 2023
Тілектес Мейрамов: Мен өз рөлімді адал орындадым
Жарты ғасыр... Тамырын тереңнен тартатын театр тарихы үшін бәлкім көп те емес шығар. Ал елу жылдан аса ғұмырын сахнаға арнаған саңлақ үшін бұл дегеніңіз бір адамның тұтас өміріне татитын қажырлы еңбек. Төзім мен жігер. Ізденіс пен ілім. Сезім мен сергелдең. Осының барлығын бір басынан өткеріп, киелі сахнаға қалтқысыз қызмет етіп келе жатқан актер, Қазақстанның халық әртісі Тілектес Мейрамов қай кезде де шығармашылық бабын бәсеңсіткен емес. Үнемі үздіксіз ізденіс үстінде. Қашан көрсең өнер үшін өрекпиді, театр үшін толғанады. Себебі актер шын мәнінде театрдың төл баласы. Кейіпкерімізді бұл жолы да қызу қарбалас үстінде жолықтырдық. Актерлік пен ұстаздықты қатар ұштастырған өнер иесі Қазақ ұлттық өнер университетіндегі курсын бітіру емтиханына дайындап жатыр екен. Кезінде өзі де Асқар Тоқпанов, Шолпан Жандарбекова, Әзірбайжан Мәмбетов, Әнуар Молдабеков сынды сахна саңлақтарынан көрген шарапатын өскелең ұрпақ бойына сіңірсем, театрдың өткені мен бүгіні һәм болашағы арасындағы сабақтастықтың үзілмеуіне дәнекер болсам дейді. Әңгімеміздің әлқиссасын өміріне айналған өнері турасынан тарқатты.
Әдебиет • 29 Мамыр, 2023
Биыл қазақ әдебиетінің классигі, Қазақстанның Еңбек Ері, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Әкім Таразидың 90 жасқа толған мерейтойы. Осыған орай бас қала төріндегі Ұлттық академиялық кітапханада «Әкім Тарази әлемі» атты рухани-әдеби кеш өтті. Атаулы шара аясында жазушының мемлекеттік тапсырыспен жарық көрген он екі томдық шығармалар жинағы мен «Мазмұндама» қоғамдық қоры шығарған «Ауыл шетіндегі үй» және «Мұстафа Шоқай» кітаптарының таныстырылымы өтті.
Әдебиет • 28 Мамыр, 2023
Кез келген халықтың сөз өнері ауыз әдебиетінен нәр алады. Қазақ әдебиетінде де, әлем әдебиетінде де бұл тәсілге жүгінбегендері сирек. Әсіресе классик қаламгерлер қолтаңбасына тиесілі туындылардың қай-қайсысы да түп тамырын фольклормен сабақтайды. Сондықтан болса керек, болмыс жұмбағын шешіп, әлдебір құпиялыққа деген құлшыныс қаламгер шығармаларындағы романтикалық қиял-ғажайыпты үдете түскен. Ол адамның «құдіретке деген сенімін бекітіп», сол арқылы оны әдеттегі тұрмыстық түсініктен арылтып, рухани таным деңгейіне көтереді.
Тарих • 23 Мамыр, 2023
Ел арасында кеңінен тарағаны соншалық, келе-келе авторы ұмытылып, халық әні атанып кеткен туындылар қазақта өте көп. Соның бірі – «Дударай». Бір қызығы, айтулы әнді күні бүгінге дейін Мәрия Жагорқызы Рекина жазды деп келдік. Ал шындығында солай ма? «Дударайды» Мәрия Жагорқызы жазбаса, басқа кім жазды?..
Театр • 22 Мамыр, 2023
Ақынның «Болмаған балалық шағы»
Ақын Ақберен Елгезектің «Болмаған балалық шағының» әу баста повесть болып жарық көріп, оқырман жүрегіне жеткенінен кітапсүйер көзіқарақты қауым хабардар. Көңіл пернесіне дөп түскендігінен де болар, соңғы кезде айтулы шығарманы сахнаға шығаруға ниетті режиссерлер де көп. Соның бірі – осыдан бір ай бұрын Алматыдағы Ғ.Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрында Фархат Молдағали қолтаңбасымен қойылған нұсқасы болса, енді міне, елордалық Ә.Мәмбетов атындағы Мемлекеттік комедия және драма театрында жас режиссер Әли Бидахметтің сахналық сараптауында тағы бір туындының тұсауы кесілді.
Поэзия • 17 Мамыр, 2023
Қаламгердің әрбір туындысы – оның жан дүние әлемінің айнасы. Сол айнада сырға толы, жұмбаққа бай суреткер жаны бедерленеді. Мысалы, «Мен осы бір суретті көрген сайын сені есіме алатынмын немесе сені есіме алған сайын осы бір суретті көретінмін...» деп басталатын «Жылымық» әңгімесін алайықшы. Мұнда жазушы Оралхан Бөкей өлмейтін күллі адамзаттық тақырыптарды шебер суреттейді.
Театр • 15 Мамыр, 2023
Елордалық көрермен үшін өткен демалыс күндерінің тартуы мол болды. Соның бірі де бірегейі – «Астана Опера» театры сахнасында тұсауы кесілген Иржи Килианның «Кішкентай өлім» балетінің премьерасы десек, артық айтқандығымыз емес. Заманауи хореографиядағы ең әсерлі балеттердің бірі саналатын айтулы өнер туындысы театрсүйер қауым арасында үлкен резонанс туғызды.
Театр • 04 Мамыр, 2023
Елордада М.Әуезов атындағы қазақ ұлттық драма театрының есеп беру гастрольдік сапары өтіп жатыр. Қ.Қуанышбаев атындағы академиялық қазақ музыкалық драма театры сахнасында мамырдың 1-і мен 7-сі аралығында «Әкемтеатр» ұжымы өз репертуарындағы үздік қойылымдарын бас шаһар көрермендеріне тарту етеді.
Абай • 02 Мамыр, 2023
«Қалибектен кейін Абайды талай дарынды актерлеріміз орындап келді, бірақ Қалибек – Абай біреу-ақ! Ол – Хантәңірінің биік шоқысында оқшау тұрған бейне». Бұл – М.Әуезов пен Л.Соболевтің әйгілі «Абай» трагедиясы алғаш сахналанғаннан кейін басты рөлді сомдаған актер Қалибек Қуанышбаевқа режиссер Асқар Тоқпановтың берген бағасы болатын. Әрине, премьера күнгі тарихи сәт баспа беттерінде осылай жарқын таспаланғанымен, алайда бұл көркемдік биікке көтерілу, Абай шыңынан үн қату актер үшін оңай болған жоқ. Айтулы мақтаудың астарында теңдессіз маңдай тер мен үздіксіз ізденіс те жатқан еді. Олай дейтініміз – Абай бейнесінің ең алғаш қазақ сахнасына шығуы һәм көрермен жүрегіне жол табуы өз алдында, пьеса авторы кірпияз Мұхтар Әуезовтің талап-үдесіне лайықты кейіпкер тудыру Қаллеки – Қалибек Қуанышбаев үшін салмағы зіл батпан жауапкершілік те еді.
