Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
950 материал табылды

Жәдігер • 20 Тамыз, 2023

Тақсай ханымы

Тәуелсіздік жылдарында еліміздің рухани қазынасына қосылған құндылықтың бірі – Батыс Қазақстан облысы Теректі ауданы жерінен табылған Тақсай ханымы (кей деректе абыз әйел).

Жәдігер • 17 Тамыз, 2023

Ғұн мөрі

Мөр-таңбаның тарихы те­реңде. Оған осыдан бірнеше жылдың алдында Өтукен қойнауынан табылған мына бір жәдігер, яғни ғұндардың мөрі дәлел.

Жәдігер • 07 Тамыз, 2023

Алтын зерлі мұрақ

Осыдан алты жыл бұрын Елорда төрінде ЭКСПО – 2017 көрмесі өткені туралы көпшілік хабардар. Аталған шара аясында барлық облыстардағы тарихи-өлкетану музейлері жоғары деңгейде көрме ұйымдастырды. Бұл оқиға шетелдік қонақтар мен еліміз тұрғындарының көзайымына айналған еді.

Мәдениет • 03 Тамыз, 2023

Қазақ мұрасының құжаты бар

АҚШ-тағы Гарвард универсиетінің археолог-антропологы және Орталық Азия зерттеу институтының докторанты Кристен Пирсон ханым соңғы екі жыл үздіксіз байөлкелік қазақтардың сырмалы, тоқымалы, кестелі қолөнер бұйымдары: сырмақ, тұскиіз, алаша, маяуза (кішкентай сырмақ) қатарлы жәдігерлерді зерттеумен айналысып, бұларды материалдық және материалдық емес мәдени мұра ретінде ресми құжаттандыру шарасын қолға алды.

Тарих • 02 Тамыз, 2023

Өрікті көл көтерілісі

«Egemen Qazaqstan» газетінің биылғы 7 маусым күнгі санында «Қашқын қалмақтың лаңы» атты жазба жарияланды. Онда барша қазақтың бір пұшпағы Қобда бетінде өмір сүріп жатқан қандастарымыздың ХХ ғасыр басында бас­тан кешірген тағы бір «ақтабан шұбырындысы» туралы айтылған болатын. Ал мына жазба сол оқиғаның жалғасы іспетті. Яғни қашқын қалмақтың кәріне ұшыраған қазақтар ақыр соңында көтеріліс ұйымдастырып, онымен қоймай патшалық Ресейге бас сауғалаған.

Жәдігер • 28 Шілде, 2023

Ақыт қажының жүзігі

Биыл туғанына 155 жыл толып отырған өткен ғасырдың жетпісінші жылдары Қазақстанның халық жазушысы, ақын-драматург, филология ғылымының докторы Әбділда Тәжібаев «Абайдан кейінгі ұлы ақын» деп баға берген Ақыт қажы Үлімжіоғлының күміс жүзігі ұрпақтарының қолында сақталғаны туралы «Argau.kz» сайты біршама уақыт бұрын жаңалық таратқан еді.

Тарих • 27 Шілде, 2023

Айдарлы мүсін

«Айдар дегеніміз – төбесінің орайындағы тумысынан алынбаған һәм арнайы қалдырылған бір шоқ қарын шашы» деген анықтама беріліпті 2011 жылы Алматы қаласында жарық көрген «Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атаулардың дәстүрлі жүйесі» атты бес томдық энциклопедияда (1-том, 86-бет).

Жәдігер • 26 Шілде, 2023

Екі мың жыл бұрынғы сырмақ

Біздің заманымыздан бұрынғы І-ІІ ғасырларға тән ежелгі мұра көне сырмақ барын көпшілік біле бермейді. Бұл жәдігер 1924 жылы қазіргі Ұланбатыр қаласынан түстік жер Ноин-Ула тауынан табылған екен. Қазір бұл бұйым «Ғұн сырмағы» («Гуннская ковер») деген атпен Петербордағы Эрмитажда тұр.

Тарих • 26 Шілде, 2023

Қазақ арба

«Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атаулардың дәстүрлі жүйесі» атты бес томдық энциклопедиясының бірінші томында: «Арба – екі немесе төрт дөңгелекті, атқа, есекке, өгізге, түйеге жегілетін жүк таситын көлік» деген анықтама беріпті.

Жәдігер • 26 Шілде, 2023

Қас таңбалы жылқылар

Қазақтың рухани танымында айрықша орны бар дүниенің бірі – қас таңба немесе қас белгі. Бұл сөздің жазылу нұсқасы «хас» немесе «қас» деп екі түрлі таңбаланып жүр. Біз қазақы айтылу үндестігіне сай келетін «қас» мәтінін қолай көрдік. Сонымен...