Сүлеймен МӘМЕТ
Сүлеймен МӘМЕТ«Egemen Qazaqstan»
120 материал табылды

Қоғам • 14 Қыркүйек, 2020

Термин ұлт дыбысына үйлестірілсе ұтылмаймыз

Тіл жайлы, оның ішінде азат елдің мемлекеттік тілі, термині туралы айтқалы отыз жылдан асты. Жылт еткен сәуле жоқ деуге болмайды. Тәубе, дейтін тұс баршылық. Бұрын ана тілін білмейтін кейбір бауырларымыз биік қызметке қолы жетіп, шенеунік болған соң тілі былдырлап, артынан түзеліп кетіп жатыр.

Пікір • 02 Қыркүйек, 2020

Әр қазақ нар қазаққа айналса, қане!

Қазақ не көрмеген деп кейде көлгірситініміз бар. Көре беру міндет емес шығар. Иә, қазақ көрмеді емес, көрді. Оны жоққа шығара алмаймыз. Бүгін ондай жел сөзбен ақталам деу ағаттық. Бұрын бәрін өзге көрсетті. Төздік. Көндік. Тәубе, қайта жандандық. Іргелі ел болдық. Оған да отыз жылға таяп қалды. Олай болса, өткенді айта берудің қажеті шамалы. Әр нәрсенің жөн-жосығы, орны болады.

Қоғам • 28 Шілде, 2020

Шенеуніктер өзгеруге тиіс

Елдік істі атқару кімге де болса сын. Сыннан сүрінбей өту – парыз. Парызға адалдық – азаматтық қарыз. Қарыз бен парызды қара басының қамына, құбырдай құлқынына икемдегендер, жұрт болғалы жұтудай жұтып, жыртығымызды жамай алмай келеміз.

Қоғам • 16 Маусым, 2020

Жұртын іздеген ұл мен қыз

Текке тарту, қанға қызу деген ұғым қазақта әлімсақтан бар. Ол үлкенді қойып, шетке кеткен баланың бойынан да табылып жатады. Бұған 2001 жылы мұхиттың арғы жағындағы АҚШ-қа «аттанған» ұрпақты іздеп барғанда көзіміз жеткен. Құшағыңа ұмтылған ұлды, етегіңнен тартқан қызды көріп, қанға тарту деген осы екен-ау дегенбіз.

Руханият • 04 Маусым, 2020

Елдік таңба – ел мұраты

Қаншама ұрпақ аңсап, армандап, зарығып жеткен тәуелсіздікке қол жет­кіз­ге­німізге де үш он жылдықтың жүзі болып қалды. Бодандықтың қамыты ал­қымнан алып, тынысты талай тарылт­ты. Қасірет таңбасын да кигізбей қой­мады. Бірақ қайсар қазақты ниеті қараулар жоя да, жоғалта да алмады. «Елім-айлап!» жүріп қазақ елдігіне жетті. Бұрынғы бабалар бөрілі байрақ, ақ ту ұстаса, бүгінгі жұртымыз үш бірдей елдік белгісін орнықтырып отыр.

Руханият • 02 Маусым, 2020

Әр ауыл­дың өз «Гроз­ныйы» болған

Біз үлкенге ұйыған ұлттың ұрпағымыз. Сол үлкеннің тобылғы сап­ты қамшының мінсіз өріміндей сөзі сот үкіміндей, мірдің оғын­дай, сексеуілдің шоғындай болған бір замандары. Ондай сөз айладан емес, даладай дархан ақылдан шығатыны да белгілі. Ақыл­дан шыққан сөзде ақау да, кемдік те болмайды, тек кеңдік, таза табиғаттай тамылжыған кемелдік қана салтанат құрып тұ­рады.

Білім • 29 Мамыр, 2020

Оқу орталықтары оңды ма?

Білім ісі – жұрт ісі. Оны ұлт ісіне айналдыру керектігі әлімсақтан айтылып келеді. Ежелгі дәуір алыптарынан бастап, бүгінгі ғұла­малар да оны жаңғыртуда. 1017 жылы өмірге келген Ж.Баласағұни: «Білсе білім – күн­де бақыт кісіге, үлкен атақ содан келер кішіге», депті.

Таным • 20 Мамыр, 2020

Алапат аштық, сұм соғыс өмірін қиды қаншаның...

«Мен ішпеген у бар ма?» деп Абай хакім айтқандай, қазақ ішпеген у бар ма? Өзінің топырағын басып жүрсе де өзгеге тоналды, қынадай қырылып, азшылыққа ұрынды. Осы сөздерімізге тұздық болатын қолымыздағы Талас Омарбековтің «Ашаршылық», Көшім Есмағамбетовтің «Түркіс­тандық әскери тұтқындар» («Арыс» баспасы шығарған) кітап­тары еді. «Ашаршылық» – жүз бет­ке жете қоймайтын шағын дүние. Бірақ онда қамтылған қасі­реттің салмағы қорғасындай зілмауыр. «Сайрай жөнелетін» сандар мен жер бетіндегі тозақ отына шарпылғандардың сөзі үрейіңді ұшырады. Халықты жұттан бұрын жұтату үшін кәсі­бін жойып, нәсібінен айырған екен. Мұндай арамза тәсілді бір замандары мұхиттың арғы жағын­­дағы америкалық байырғы үндістерге ашкөзденіп барған басқын­шылар­дың қолданғаны тарихтан мәлім.

Руханият • 06 Мамыр, 2020

Құрсақта қалған бала

Жақсыны көру, жүзі жылы, сөзі түзу адаммен тілдесудің өзі бір ғанибет. Шипажайға барғанда, емнен кейін топ-топ болып жүргендердің арасынан иман жүзді біреу жылы ұшыраса, тілдесуге ұмтылатын ежелгі әдетім бар. Бұл журналистер қауымының табиғатына біткен өзіндік бір ерекшелігі болса керек. Өткен жылы Сарыағашқа тынығуға барғанда еңсесі биік, жетпістен асқан кісі кейде жаяулатып жүреді, кейде есікпен төрдей ақ «джиптің» тізгінін қолында ұстайды. «Е, мықтының бірі болды ғой!» – дедім іштей. Бірақ жаяу жүрсе де, көлікпен келе жатса да сәлемдесу ишарасынан жаңылмай, басын изеп, кісілігін көрсетіп жүреді. Сұрастыра келсем «Ақ-Тілек» деген шипажайдың қожайыны екен. Ірі мекеменің ірі бастығы жан тыныштығын әдемі ойластырған болды ғой дедік іштей, пенделікке салып.

Руханият • 29 Сәуір, 2020

Ұлттық рухыңды үрлей біл!

Ұлтты құртатын жадағайлық, жалт беріп кететін, өзімшілдіктің құрдым құлына айналған рухсыздық. Керісінше болса, кемелдіктің көкжиегінде табаныңды нық тіреп, қадамың аршынды болады. Мерейің үстем тұрады.