Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің алдына еліміздің ақпарат пен коммуникация саласындағы мәселелерді реттеуге қатысты бірқатар міндеттер қойғаны белгілі. Соның ішінде отандық медиа кеңістікті нығайту, ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесі айрықша аталған. Салалық ведомство бүгінде бұл бағыттағы жұмыстарды кезең-кезеңімен жүзеге асыруда. Күні кеше министрлік осы жұмыстардың аясында шекара маңына жақын аудандарды отандық ақпарат құралдарымен қамту бойынша ілкімді істің жүзеге асқанын хабарлады.
Министрліктің хабарлауынша, биылғы жылғы маусым айында Түркістан облысының Түлкібас пен Сайрам аудандарының 72 елді мекенінде, сондай-ақ Арыс қаласында «Шалқар» радиосының таратылымын кеңейту жұмыстары толық аяқталған. Осының нәтижесінде 185 мың адам ұлттық радио игілігін көреді.
Шекаралық аймақтарда отандық радио хабар тарату жұмыстары алдағы уақытта одан әрі жалғасады. Демек бүгінгі қадам ақпараттық қауіпсіздік саласындағы іргелі шаралардың бастауы болып отыр.
Жалпы, бұл бұған дейін ел тұрғындары мен депутаттар тарапынан жиі көтерілген түйткілдің бірі. Еліміздің шекаралық аймақтарындағы отандық радио хабарларын тарату мәселесін реттеуді сұраған өтініштер министрлікке де көптеп келгенін айтады, министрліктің баспасөз қызметі. Алайда талай жылдан бері қордаланған проблеманы шешуге біраз уақыт керек еді. Алғашқыда министрлік бүкіл Қазақстан бойынша мемлекеттік радиостансалардың қамту аясына талдау жасаған. Осы зерттеулерге қарағанда еліміздің біраз аумағында, оның ішінде шекараға жақын аймақтарда, әсіресе оңтүстік өңірлерде отандық радиосигналдардың өте нашар екендігі анықталыпты. Есесіне, жергілікті жұртшылықтың радио қабылдағыштарында көршілес Қырғыз, Өзбек, Ресей, тіпті Қытайдың радиолары саңқылдап тұрған. Бұл бір мезеттік мәселе болмағандықтан, министрлік тарапынан әуелі отандық радиохабарды дамыту туралы арнайы кешенді жоспар әзірленді. Осының аясында «Қазақ радиосы», «Шалқар» сияқты радиостанция эфирлерін бүкіл Қазақстан аумағына таратуға басымдық берілді.
Осыдан бір жыл бұрын «Егемен Қазақстанға» сұхбат берген Ақпарат және коммуникациялар министрі Дәурен Абаев: «Тозған сигнал таратқыштарды ауыстыру арқылы мемлекеттік радиохабар желісін жаңғыртуды қолға алып отырмыз. Сонда радиохабарларымыз қала мен ауыл тұрғындарында бірдей деңгейге жетеді. Сонымен бірге радиолардың мазмұнын жақсарту жұмыстары да жүргізіліп жатыр», деген болатын. Міне, жақсы жаңалықтың жаңғырығы естілген бойда игілігі де көп күттірген жоқ.
Ақпарат және коммуникациялар министрлігі Медиа талдау басқармасының басшысы Мәди Уаисовтың айтуынша, бос радиожиіліктерді пайдалануға қатысты ашық конкурс өткізіліп, радиохабарлар тарату аумағы кеңейе түскен. Ал шекараға жақын елді мекендерге радио жиілігін тарту үшін халықаралық ұйымдардың келісімі қажет және бұл жұмыстар едәуір күш пен уақытты талап етеді. Өйткені Қазақстанның шекараға жақын стансалары көрші мемлекеттердің аумағына асып өтетіндіктен, әлемдік тәжірибе бойынша халықаралық рұқсаттама жүйесі арқылы жүзеге асырылады. Осыған қарамастан, министрлік тарапынан бірінші кезекте осы шекараға жақын елді мекендерді отандық ақпарат құралдарының хабарларымен қамтуға басымдық берілген.
Жалпы, отандық телевизия мен радио саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыру, қамту аумағын кеңейту бойынша жоғарыда аталғаннан бөлек кешенді шаралар қолға алынып жатқанын айта кеткен ләзім. Соның бірі – телеарналардың аналогтық хабар таратудан цифрлық хабар тарату жүйесіне көшірілуі. Министрліктің мәліметтеріне қарағанда, биылғы жылдың қазан айында Маңғыстау облысы, ал желтоқсан айында Түркістан мен Жамбыл облыстарына хабар тарату толықтай цифрлы жүйеге ауысады. Өзге өңірлер әрі қарай кезең-кезеңімен көшіріледі. Бұл ретте министрлік жергілікті әкімдіктермен бірлесе отырып тұрғындарды цифрлы жүйені пайдаланатын құрылғылармен қамту жоспарын да бекіткен.
Ал радиохабарларын тарату аймағын кеңейтуге қайта тоқталар болсақ, бұл Арыс пен Манкентке радио қабылдағышты апарып, тоққа қоса салу емес. Алғашқы талдаудан бастап, орталық пен жергілікті жерлердегі рәсімдік шаралар, келісімдер мен заң талаптарына байланысты құжаттардың өзін әзірлеуге орасан күш жұмсалады. Бұған қоса Қазақстанның байтақ даласында радиостансаларды көбірек және жиірек салу да қажет, ол қомақты ресурсты қажет етеді.
Жарты ғасырдан астам уақыт бойы ұлттың үнжариясы болып келе жатқан «Шалқардың» көкжиегі кеңейе түскен елдің қуанышы.
– Бұл тыңдармандарымыздың ұзақ күткен қуанышы. Бүгінгі іс-шараны үлкен шаруаның басы деп ойлаймын. «Шалқарды» ұлттың үні, үнжариясы деп аспандатып, асқақтатып айтып жүр едік, енді міне сөз бен іс қабысып жатыр, – дейді «Шалқар» радиосының директоры Қалқаман Сарин.
Серік ӘБДІБЕК,
«Егемен Қазақстан»