Пікірлер
Қазір қоқыс контейнерінің қасынан өтсеңіз, шашылып жатқан нанды көресіз. Табаныңыздың астында тапталып жатады. Байқамай басып кетсеңіз, бойыңызды бір ыңғайсыздық билейді. Бала кезінен ата-әжелерінің құлаққа құюымен нанды қадірлеп өскен ұрпақ арамызда. «Нан қиқымын шашпаңдар, жерде жатса баспаңдар, теріп алып қастерлеп, торғайларға тастаңдар» деген тақпақты тақылдап айтып өскен буын да белорта жасқа келді. Сондықтан нанды дастарқанда шашпауға, аяқ астында жатса баспауға тырысамыз. Бұл жазылмаған заңдылық. Тіпті нанды бір қолмен бөлу де бізге әбес көрінеді. Бұл ерсі қылықтан бір керенаулық, астың қадіріне жетпеушілік көргендей боламыз. Ендеше нан үзімі, кейде тіпті тұтас бөлке неге қоқыс жәшігіне тасталады, неге аяқ астында жатады? Нантепкі заман деген осы болар, бәлкім?!..
30 Тамыз, 2018
Құқық үстемдігін құрметтеуді және жаппай заңға мойынұсынушылықты мақсатты және жүйелі түрде қалыптастыру – уақыт талабы. Ал Конституция талаптарын нығайту құқық үстемдігін қамтамасыз еткен жағдайда ғана толыққанды іске асырылмақ. Бұл адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына деген кепілдікті, құқықтық ашықтықты, әділдікті, заң алдындағы теңдікті сақтап, өкілеттілікті асыра пайдалануға жол бермеуді және сот төрелігіне қолжетімділікті қамтиды. Бірақ осы қағидалардың орындалуы қалай жүзеге асырылмақ?
29 Тамыз, 2018
Абай атамыз 40-шы қарасөзінде «Тыныштық іздеп таба алмай жүрген жұрт тыныштық көрсе, сәтке тұрмай, тыныштықтан жалыға қалатұғыны қалай?» дегені сияқты адам баласы табиғатынан жалыққыш келеді. Әсіресе бейбітшілік пен тыныштықтың қадірін білмейді. Тіпті осы жайлы қасиетті Құранның «Ниса» сүресінде «өйткені адам баласы нашар жаратылған» дейтін аят та бар.
28 Тамыз, 2018
«Ақылды қоғам» құрылар ма екен?
Бұрын «ақылды» деген сөз адамға ғана қатысты айтылушы еді. Сонан кейін кейбір жағдайларда адамның серігі саналатын жылқы мен итке қатысты «ақылды жануар», «есті хайуан» түрінде аздап қолданылып қалатын. Ал енді қазір қарасаңыз, жылдан-жылға қарқын ала түскен жаңа технологиялардың дүмпуі нәтижесінде «ақылдылар» қатары көбейіп келе жатқандай. Мәселен, әлемде «ақылды фермалар» пайда бола бастады. Бұл үдерістің соңы «ақылды ауыл шаруашылығын» құруға алып келмек. Сарапшылардың пікірінше, «ақылды фермалар» құрамына кіретін жан-жануарлар да болашақты ақылды бола түсуге тиіс. Өйткені тірі жануарлар құлағына орнатылатын чип арқылы басқарылып, бірте-бірте технологиялық жүйе ішінде тіршілік ету тәртібін қабылдайтын болады.
27 Тамыз, 2018
Құнанбайұлын қомсынатындар кездесетін қоғамда Ісләм Жарылғаповтың кім екенінен бейхабарлар болуы әбден мүмкін. Бірақ майталман аудармашының тілімізге енгізген сөздерін білмейтін адам кемде-кем. Айталық, орысша читатель, зритель, издание книги, остановка, дача, роддом, пляж деген сөздердің оқырман, көрермен, басылым, аялдама, саяжай, перзентхана, жағажай деген баламасын енгізген енгізген осы кісі.
24 Тамыз, 2018
Ел болып еңсе тіктеп, тірлігіміз оңалып, жыртығымыз жамалып, барымыздың бағын ашып жатқан тұста, қатыгездік пен қайырымсыздық тас кенедей болып жабысып алатынды шығарды. Жұрт болған жерде ондай-ондай кездеспей тұрмайды дейміз. Бірақ етек жайып кетсе, естен тандырмай, бұл қалай өзі дегізбей қоймасы анық.
23 Тамыз, 2018
Біреулер өмірді қарғап-сілеп жатады. Оның әділетсіз екендігін айтады. Рас-ау дейсің кейде. Егер өмір әділ болса, неге адам баласы әртүрлі? Біреу – бай, біреу – кедей. Біреу – сұлу, біреу – көріксіз. Біреу – ауру, біреу – сау. Расында да өмір дегенің күн мен түн, ыстық пен суық секілді қарама-қайшылықтардың ортасы екен ғой.
21 Тамыз, 2018
Бүгінде адамдар қолдарына кітапты жиі ала бермейді. Оған себеп – интернет. Халық қажет деген мәліметтерді компьютерді ақтарып, уикипедиядан іздейді. Мұның өзі өскелең уақыттың талабы. Бірақ сол ақпараттық технологияңыз уақыттың талабымен үндескенімен, нақты ақпарат алып, тарихи шындыққа көз жеткізгісі келген талғампаз адамдардың талабына сай келе бере ме? Міне, мәселенің осы жағына келгенде үлкен күмән туындайтын тәрізді.
20 Тамыз, 2018
Әлеуметтік желіден «Астана қаласының қаракөз балдырғандары қазақша сөйлемейтіні несі?» деген сыңайдағы сұраулы сөйлем, қобалжулы пікірді көзіміз шалып ойланып қалдық, қапаландық.
17 Тамыз, 2018
Ертеңгі ұрпақтың да еншісі бар
Қойнауы құт қазақ жері тәуелсіздігіміздің ширек ғасырдан асқан шежіресінде ел экономикасын тұралап қалу қасіретінен сақтап келеді.
16 Тамыз, 2018
Үйіміздің жанындағы азық-түлік сататын дүңгіршекке соңғы кезде сатушы құтаймай-ақ қойды, жиі-жиі ауысады. Бұрын тіпті мұнда сатушы қыздардың Павлодардан қатынап істейтінін естіп-біліп жүретінбіз. «Екі апта Астанада сауда жасасақ, екі апта бала-шағамыздың қасында болғанға мәзбіз. Ауылдан қалаға қатынап істеудің азабы мен машақаты мұндайды бастан өткізген адамға ғана мәлім.
15 Тамыз, 2018
«Арбамен қоянға жетер» күн қайда?
1998 жылы Kodak фирмасында 170 мың адам жұмыс істеген екен және әлем бойынша саудаланған фотоқағаздың 85 проценті дәл осы фирманың үлесіне тиген. Небәрі бірнеше жылдың ішінде олардың бизнес-моделі жойылып, фирма банкрот болған. Бұл нені білдіреді?
14 Тамыз, 2018
Аграрлық саладағы болашақ мамандықтар
Сарапшылардың болжамдарына қарағанда, әлемдік аграрлық салада 15-20 жылдың ішінде революциялық өзгерістер жүзеге асырылады. Жаңа технологиялардың шапшаң қарқынмен дамуы, ғарыш кеңістігін игеруге көптеген елдердің құлшыныс танытуы, гендік инженерия ықпалының күшеюі, азық-түлікке сұраныстың артуы, бос жатқан жерлердің азаюы секілді факторлар әлем бойынша жаңа технологиялармен қаруланған жаңа тұрпатты ауыл шаруашылығын қалыптастырады. Сөйтіп ауыл шаруашылығы өзгерістерге барынша баяу бейімделетін ең консервативті сала деген бұрынғы түсініктің көбесі сөгіледі.
13 Тамыз, 2018
Бесінші саммит және Каспий «бестігі»
Кеше Ақтау қаласында Каспий маңы мемлекеттері басшыларының Бесінші саммиті өтті. Аса маңызды халықаралық жиынға Қазақстанның, Ресейдің, Әзербайжанның, Иранның және Түрікменстанның президенттері қатысты. Тараптар Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі, теңізде экономика, көлік-транзит, экология, қауіпсіздік және басқа да салалар бойынша ынтымақтастық орнату мәселелерін талқылады.
13 Тамыз, 2018
Қазақ менталитетінің өзіне тән тағы бір ерекшелігін айқындап, бекзат болмысын ажарлап әмбе сақтап келе жатқан әдет-ғұрыптарының бірі отбасындағы үлкен баланы, әсіресе ұлдың тұңғышын ата-әжесінің бауырына салу дер едік. Ол атасының баласы болып өседі. Шалдың баласы құдайдың еркесі, оны ешкім бетінен қақпайды.
10 Тамыз, 2018
Халық санының артуы – елге құт
Халық санының артуы Қазақстан сияқты жер көлемі үлкен, халық саны аз мемлекеттерге ежелден маңызды мәселелердің бірі болып келеді.
09 Тамыз, 2018
Қандайда бір әлеуметтік тұрғыдан топтасқан қоғамдық жүйені шайқалтпай ұстап тұратын, жүздеген ғасырлар бойы шыңдалған мызғымас рухани-мәдени ұстыны болады. Бұны ғылыми тілде «институционализм» деп атайды. Яғни бұл дегеніміз – көптеген ғасырлар бойы эволюциялық жолмен дамып, ұзақ сұрыпталу арқылы толық мойындалған, сөйтіп әркез қоғамдық қатынасты реттеуші нормалар мен әлеуметтік топтар арасындағы құқықтық статустарды сақтауға бағытталған аса қуатты құрылым.
08 Тамыз, 2018
Қазақтың тойы немесе Абайдың көмегі
Құдайдың қазынасына баланатын қазақтың тойы дүрілдеп-ақ тұр. Бизнестің басы десе боларлық. Тойхана ғимаратын салу бәсекеге айналды. Алтынмен аптап, күміспен күптеген сарайлар бірінен-бірі асып түседі. Ондай жерде той жасаудың өзі де мақтаныш. Мақтанышпен жасаған керемет тойлардағы марапат сөздер – қызыл тілде буын жоқ деген осы екен ғой дегізбей қоймайды. Тойға келген 20-30 үлкен-кішіні тізіп қойып сөйлеткен кездегі сөздер – ағыл-тегіл, бәсекенің бәсін қыздырады.
07 Тамыз, 2018
Қазіргі қазақ мұғаліміне қажет қасиет – қайраткерлік. Қайраткерлік қайдан шығады? Қажыр-қайраттан, мамандыққа құштарлықтан шығады. Ғасыр бұрынғы Алаш қайраткерлерінің ғұмыр дерегіне үңілсеңіз, барлығы дерлік мұғалім болды. Алыс ауылдарда бала оқытты. Айталық, Сұлтанмахмұт Алтайдың қойнауында, Міржақып Торғай өңірінде, тіпті Зайсанда мұғалім болып еңбек етті. Бұл бұл ма? Мағжан, Жүсіпбек, Міржақыптай аяулы азаматтар жеке шығармашылықтарын жиып қойып, бұрқ-сарқ қайнап тұрған қабілетін қазақ баласына қажетті педагогикалық әдістемелер жазып ұлт мектебінің соны соқпағын салуға, негізін қалауға арнады. Міне, қайраткерліктің үздік үлгісі!
06 Тамыз, 2018
Әке тәрбиесіне қатысты сөз қозғалғанда әйгілі Әуезов әңгімелеген Құнанбай мен Абай арасындағы классикалық диалог еске түседі. Сол мәслихатта «мұқым қазақ тегіс ақыл сұраған» айбарлы аға сұлтан ертеңгі Алаш мұратының алтын қазығы Абайға «жайдақ су сияқтысың» деп мін тағады.
03 Тамыз, 2018