Екінші халықаралық тау-кен металлургиялық конгресі

Кеше Астанадағы тәуелсіздік сарайында дәстүрлі сипатқа ие болған Екінші халықаралық тау-кен металлургия конгресі өз жұмысын бастады. Оның жұмысына әлемнің 25 елінен 1300 адам қатысуда. Олар 250-ден астам компаниялардың өкілдері болып табылады. Қатысушылардың арасында АҚШ-тан, Ұлыбри­та­ниядан, Түркиядан, Швейцариядан, Испаниядан, Италиядан, Жапониядан, Германия, Франция, Чехия, Канада, Корея, Үндіс­тан және басқа елден келген сарапшылар мен кәсіпкерлер бар. Конгрестің ашылу салтана­ты­на қатысып, сөз сөйлеген елі­міздің Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов оның қатысушыларына жолдаған Мемлекет басшысы Нұрсұлтан На­зар­баевтың құт­тық­тау сөзін оқып берді. Елбасы өз құттық­тауында бұл тау-кен металлургиялық кон­гресінің Қа­зақ­стан тәуелсіздігінің 20 жыл­дығында өтіп отырған­ды­ғын, міне осы жылдардың өн бойында металлургия Қазақстан­ның ма­ңыз­ды негізгі салаларының қа­та­рында дамудың жоғары дең­гейін көрсетіп келе жатқанын атап көр­сетіп, қазіргі күні елі­міздің ішкі жалпы өнімінің 7 пайыздан аста­мы, өнеркәсіптік өндірістің 17 пайызға жуығы жә­не жалпы экс­порттың 20 па­йызы оның үле­сіне тиетіндігіне тоқталыпты. Сонымен қатар Президент Қа­зақстанда үдемелі индус­трия­лық-инновациялық дамудың мем­лекет­тік бағдарламасы жүзеге асырылып жатқандығына қонақ­тардың наза­рын аударған. Қа­зіргі күні геоло­гиялық барлау жұмыс­тарына қар­жы­лан­дыру­дың артты­рылуы оны жүзеге асыру­дағы маңызды қадам­дардың бірі болып отыр. Елбасы хатын оқығаннан кейін Қазақстан Премьер-Министрі қонақтарға еліміздің тау-кен метал­лургия саласының бәсекелес­тік қабілетін арттыру үшін Үкі­меттің үлкен кіші-жігер жұмсай­ты­н­дығын айтып өтті. «Біз тау-кен металлургия кешеніне жаңа инвестициялар салудың тәуекелі зор, қаржыны көп талап ететін және ұзақ мерзімді қажет ететін шара екендігін жақсы түсінеміз, бірақ біз нақ осы саланың бәсе­келестік қабілетін арттыру үшін күресетін боламыз. Бүгінгі фо­рум­ның өтуі­нің өзі осы саланың пробле­маларын шешу бағытын­да жаңа ұсыныстарды әзірлеп, қа­лыптас­қан үнқатысуды жалғас­тыруға қыз­мет етеді деп сенемін», деді Кәрім Мәсімов. Осы ретте ол елімізде тау-кен металлургия сала­сын дамытудың 2014 жылға дейінгі кезеңді қамтитын жаңа бағ­дар­ла­масы қабылдан­ға­нын еске сал­ды. Бұл бағдарла­мада нақты ин­вес­­тициялық жобалар айқында­лып, оларға инвестиция тартудың жол­дары мен перспективалары белгіленген. Бұл істе қазірдің өзін­де нақты нәтижелер бар. Сонымен қатар Үкімет бас­шы­сы өз сөзінде Қазақстандағы ин­дустрияландыру картасының ая­сын­да тек өткен жылдың өзінде ғана 150-ден астам жаңа кәсіп­орын­ның ашылып, 23 мың тұрақты жұмыс орны құрылғандығын жеткізді. Ал үстіміздегі жылы 200-ге жуық жаңа жобаны іске қосып, 40 мыңға жуық жұмыс орнын құру жоспарланып отыр. Осы бағыт­тағы жалпы жобаларды жүзеге асыруға 1,5 триллион теңгеге жуық қаржы жұмсау көзделінуде. Конгрестің ашылу салтанаты аясында өткен пленарлық мәжі­ліс­те сөз алғандар қатарында «Са­мұ­рық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры басқармасының төрағасы Тимур Құлы­баев, Қазақстандағы Еуро­па­лық Одақ делегациясының басшы­сы, елші Норбер Жюстен, Ресей Федерациясы Қаржы-өнер­кәсіптік топ ассоциациясының директорлар кеңесінің төрағасы және президенті Олег Сосковец, ThyssenKrupp Me­tallur­gie бас ди­ректоры Андреас Бейер, Rio Tinto компаниясының Ор­талық Азия­дағы геологиялық барлау жұмыс­тарының басшысы Крис Уэлтон сөз алып, қазіргі таң­да­ғы кен-металлургия саласының әлем­дік және өңірлік ағымдарына тоқ­тала келе, Қазақстандағы бұл са­ланы дамытудың перспек­тива­лық мәсе­ле­лерін тілге тиек ете кетті. Мұнан кейін конгресс жұмы­сы сессиялар бойынша жалғасты. Бірінші сессия тау-кен металлургия саласын мемлекеттік реттеу мәсе­лелеріне, осы істің қазіргі кездегі тиімді тәсілдері мен оң тәжі­ри­белерін тарату тақыры­бы­на ар­налды. Бұл сессия жұмы­сы­на ҚР Премьер-Министрінің орын­­ба­са­ры, Индустрия және жаңа технологиялар министрі Әсет Исекешев жетекшілік жасады. Конгресс барысында оның жұ­мыс нәтижелеріне арналған бірнеше баспасөз мәслихатын өт­кізу жоспарланған. Осы бойынша алғашқы баспа­сөз мәслихатына журналистер ал­дына еліміздің Индустрия және жа­ңа технологиялар министрінің орын­басары Альберт Рау баста­ған топ келді. Альберт Рау өз сө­зінде үстіміздегі жылдың 5 айын­да еліміздің тау-кен өнеркәсібі саласында 4 триллион теңгенің өнімі өндірілгендігін, бұл өткен жылдың осы мерзіміндегіден 2 пайызға артық екендігін, ал тұтастай алғанда кешен бойынша өнімнің нақты көлем индексі 12 пайызға артқандығын айтып өтті. «Біз бұл халықаралық конгресс жұ­мысынан үлкен үміт күтіп отыр­мыз. Өткен жылғы оның жұмысы өз тиімділігін көрсетті», дей келе, Қазақстан тарабы өткі­зіп отырған бұл шараға қатысуға Лондон, Гонконг қор биржалары секілді әлемдік аса ірі қаржы ұйымдарының өкілдері келгендігін, осының өзі-ақ Қазақстанның кен-металлургия саласының мүм­кін­діктері әлемдік деңгейде үлкен ықыласты тудыра бастағандығын көрсететіндігін айтып өтті. Баспасөз мәслихатында сөз ал­ған «АрселорМиталл» компа­ния­сының вице-президенті, «АрселорМиталл Қазақстан» кәсіпор­ны­ның бас директоры, доктор Франк Паннир өзінің таңертең осы форум ая­сында өткен Қазақстан Мемлекеті­нің басшысы Нұрсұлтан Назар­баев­тың «ХХІ ғасырдағы жаһан­дық тұрақты дамудың энер­го­эко­ло­гиялық страте­гия­сы» атты к­і­та­бының та­нысты­ры­лымына қа­тыс­қ­андығын айта келе, осы екі ша­ра­ның қатар өтуінің символ­дық мәні бар деп түсі­нетінін жеткізді. «Өйткені, бұл кітапта кен-ме­таллургия саласын дамыту перс­пективалары туралы да ой жүгір­тілген. Мен кітапта көтерілген идея­ларды қолдаймын. Көптеген адамдар қазіргі табиғи ресурс­тар­ды ата-бабадан өздеріне қалған мұра ретінде түсінеді. Бұл – қате түсінік. Негізінде біз оны бола­шақ ұрпақтан қарызға алып отыр­мыз. Сондықтан табиғи ресурс­тар­ға аса ұқыптылық көзімен қа­рап, оны тиімді пайдалана білудің маңызы зор. Болашақ ұрпақ ал­дындағы қа­рызымызды біз сонда ғана дұрыс өтейтін боламыз», деді. Баспасөз мәслихатында «Са­мұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ басқарма төрағасының орынбасары Айдан Кәріпжанов еліміздегі кен қорларын зерттеу мақсатында қор аясында ұлттық геологиялық компания құрылған­дығын мәлім етті. «Қазіргі күні бұл компанияны құру жұмыс­тары аяқталуда. Сонымен қатар, осы­ның алдында тау-кен метал­лургия мәселелерімен айналы­са­тын «Тау-кен Самұрық» компа­ния­сы да құрылған болатын. Біз осы екі компанияны отандық на­рыққа жіберетін боламыз. Олар геология­лық барлаудан бастап, өнімді өндіріп, байыту мәсе­ле­леріндегі барлық үдерістерді қам­титын бо­лады», деді. Сөз алған ENRC PLC ком­па­ниясының бас атқарушы дирек­торы Феликс Вулис кен өндіру­шілер мен металлургтер үшін пай­далы осындай басқосуды ха­лықаралық дәрежеде ұйым­дас­тырып отырған Қазақстанға деген ыстық ықыласын жеткізді. Бұл күні конгресс аясында Ел­басы Н.Ә.Назарбаевтың «ХХІ ға­сырдағы жаһандық тұрақты  даму­дың энер­го­экологиялық стра­те­гия­сы» атты кітабының тұсау­ке­сер рәсімі өтті. Оған ҰЖҒА президенті Н.Әбі­қаев, Ресей ЖҒА вице-президенті А. Спицын, Индустрия және жа­ңа технологиялар министрі Ә.Исе­кешев, Қоршаған ортаны қорғау министрі Н.Әшім, сенатор А.Баш­маков, тағы басқа­лар қатысты. Ал бүгін ІІ халықаралық тау-кен металлургиялық конгресі өз жұ­мы­сын аяқтайды. Конгресс жұ­мы­сының екінші күні сала бо­йын­ша шеберлік сыныптары мен көрмеге арналып отыр. Жалпы конгресс жұ­мы­сы ая­сында бір­қа­тар компаниялар ара­сында ме­мо­рандумдарға қол қою жоспар­ланған. Ал шараның үшінші күні конгресс қонақтары үшін «Астана күні» мәдени бағ­дарламасы ұсы­ны­латын болады. Сұңғат ӘЛІПБАЙ, Венера ТҮГЕЛБАЙ. Суреттерді түсірген Орынбай БАЛМҰРАТ.