Судың да сұрауы бар

Бүгінде ғаламдық мәселеге айналып отырған су тапшылығының басты себеп­теріне климаттың өзгеруін, трансшекара­лық ағын су көлемінің азаюын, су ресурстары­ның тиімсіз пайдаланылу мен суды үнем­деу «мәдениетінің» қалыптаспағандығын жатқызуға болады. Ол, өкінішке қарай, елімізді де қамтып отыр. Соның кесі­рінен ауылшаруашылық дақылдарын өнді­руге қажетті судың жетіспеуі егістік көле­мінің жыл санап қысқаруына әкеліп соғуда.

02 Мамыр, 2023

«Тесік қалта» синдромы

Қарадан-қарап қалтамызға қара бақыр да құтаймады деп налитынымыз бар. Неліктен? Өйткені қай мағынасында қабылдамасаңыз да, біздің қалтамыз – «тесік». Ал тесік қалтаға теңге тұра ма?

30 Сәуір, 2023

«Әсіреқамқорлық» баяны

Кейінгі кезде қоғамда әсіре қамқорлық белең алып бара жатқандай. Әрине, жан-­жануарды қорлауға болмайтынына бәріміз келісеміз. Бірақ кей жағдайда олар­дың құқығы адам құқығынан биік тұрып жататын кезі бар.

27 Сәуір, 2023

Тіл саясаты: сан мен сапа

Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, соңғы үш жылда елдегі халық саны арт­ып, ол қазақ халқының есебінен көбейіп отыр. Алайда санымыз өскенімен, қазақтілді ортаның әлі де болса кеңейетін түрі көрін­бейді.

26 Сәуір, 2023

ҰБТ алдындағы амал

Біздің қоғамның ішкі иірімдеріне зер сала қарасаң не жыларыңды, не күлеріңді білмей қалатын ахуал-жағдаяттар жиі кездеседі. Оның бәрін санамалап тауысу мүмкін емес­тей. Сол жағдайлардың дейміз бе, әлде мәселелердің дейміз бе, қайсысын алып қарасаңыз да туындау себебінің сан түрін анық көресіз.

26 Сәуір, 2023

Қамысты бос ұстасаң, қолыңды кеседі

Біреуге еліктеп, пір тұтпаса жүре алмайтын жасөспірім шақтың әлегінде әйгілі Лев Толстой әлдебір кітапты оқып алып әсерленгені сонша, түріне сән беріп тұрған қияқтай қасын шығармадағы бас кейіпкер секілді шырпы жағып, өртеп жіберіпті.

25 Сәуір, 2023

Сенделген саңлақтар

Қазақстанда спортқа деген қам­қор­лық ерекше. Әр жыл сайын осы саланы дамытуға мемлекет тарапынан қыруар қаржы бөлінеді. Ірі қалалар­дан бастап, аудан орталықтарына де­йін спорт кешендерінің салынуы, респуб­ликамыздың әр аймағында дүбірлі дода­лардың жиі ұйымдастырылуы, байрақты бәсекелерде жеңіс тұғырына көтерілген саңлақтардың мол көлем­де сыйақы алуы осы сөзіміздің айқын дәлелі.

23 Сәуір, 2023

Өнегелі отбасы қағидаты

Қоғамды тану сол ортада өмір сүріп жат­­қан адамдарды танудан басталады. Ал адамды танудың жолы – ол өмір сүрген отбасы, ошақ қасы оған қандай тәрбие бер­ді, соған көңіл аударамыз. Яғни ізгі адам өнегелі, ізгі отбасының – жемісі.

20 Сәуір, 2023

Онлайн ойын ойраны

Біреулер Отан үшін опат болса, енді біреу­лер – зұлымдықтың, біреулер айтпай келген апат­тың құрбаны. Ал өз ақымақ­тығынан ажал құшқандарды көрген сайын ақымақтықтан өлгендерге берілетін «Дар­вин сыйлығы» еске түседі. Әйтпесе, қаншама адам дәл осы сәттерде ауыр дерттен, шипасы та­­былмаған кеселдермен арпалысып, Құ­дай­­­дан денсаулық, ғұмыр тілеп жатқан жоқ па?

18 Сәуір, 2023

Деңгей

Біз «Егемен Қазақстан» көшесінде тұрамыз. Үйіміз газет редакциясының іргесінде болған соң, келіп-кетер таксидің бәрі жұмыстың алдынан өтеді. Бұл таксишілер қауымы дегеніңіз әңгімешіл болады емес пе (әсіресе «сая­си сауаты мықты»). Сегіз қабатты ме­ке­менің сол баяғы «Егемен» екенін біліп, сонау алыс-алыс қыраттарда қалған бала шақта үстел үстінде жататын газетті еміс-еміс есіне түсіреді. Іле-шала «газет әлі шыға ма? Оны біреу оқи ма?» деп таңғалады. Тосын таңғалысына қоса миығындағы еріксіз күлкі де көрініп қалады. Енді бір кезде «сонда не жазасыңдар?» деп төбеден бір-ақ қояды. Сонда өзіңді ауадан көбелек аулап жүргендей біртүрлі сезінесің. Көз алдыңнан музейдегі қаңқасы қалған сүйкімді бір мамонт елестеп өтеді.

17 Сәуір, 2023

«Барселонаның» бағы мен соры

Каталониялық «Барселона» клубы әлемдегі ең үзік футбол командасы болмаса да, үздіктердің қатарында. Осы­­дан он жылдай бұрын шартарапты таңғалдырып, кубокті қос-қостап ұтып, шеберліктің нағыз үлгісін көрсетті. Алайда кейінгі жылдары «блауграна» дағда­рысты бастан өткеріп жатыр.

16 Сәуір, 2023

«Мәңгілік» көлік

Көлігіміз ескі деп зар еңірейміз. Соның артықшылығын білмей, сорлап жүрміз. Нендей артықшылық екенін соңыра айтайық...

13 Сәуір, 2023

Қадірі кеткен атақ

Батыр Бауыржан Момышұлының көк дәптерінде мынандай жазба бар екен: «Ешкім генерал болып тумайды. Генералдар солдаттардан өсіп шығады». Бірақ, өкінішке қарай, қазір біздің қоғамда генерал болуды армандайтын солдаттардан гөрі, сол жауынгерлерге үлгі бола алмай жүрген генералдар көп.

13 Сәуір, 2023

Сауат пен сауап

Қазіргі уақытта қоғамда қайырым­дылық барынша кеңінен насихатталатын қасиетті ай салтанат құрып тұр. Бұл айда жасаған ізгі істердің сауабы да көл-көсір. Алайда осындай шалқар шарапаттан құр қалмайын деп ниет қылғандар қаржы алаяқтарының қақпанына түсіп қалмауды да қаперде ұстағаны абзал.

12 Сәуір, 2023

Су – өмірдің нәрі

Ауылдарды ауыз сумен қамтамасыз ету проблемасының әлі шешілмей келе жатқаны белгілі. Мәселен, 2021 жылы Қазақстандағы 6302 ауылдық елді мекеннің 4759-ы сумен жабдықтау қызметтерімен қамтылмапты. Кезінде мемлекет салаға ие бола алмай, су көздері иесіз қалып, ведомстволық меншікте де болған. Кейбір аймақ халқының басым көпшілігі нормативтерге сәйкес келмейтін сапасыз ауыз су ішіп, оның әлеуметтік салдарларынан халық үлкен зардапқа ұшырады.

11 Сәуір, 2023

Ғалым қыздың өнегесі

Бізде өрескел түсінік қалыптасқан. Қазақша білмейтін, жатпен жұп құраған адамды ұлттың жауы, адамның соры санаймыз. Жуырда өзіміз куә болған бір оқиға әлгі түсініктің тас-талқанын шығарғандай болды.

09 Сәуір, 2023

Акция: арбау мен алдау арасы

Дәл қазір қымбатшылық «темасы» қазанда шыжғырылған майдай қызып-ақ тұр. Барған жерде баға айтылмаса, бас ауыратын болды. «Қос бүйірден қысқан қымбатшылық» деп бастамасаң, әңгімең де шоқалақтап әріге баспайды. Құрығырдан қашып құтыла алмай қалдық қой... Қызыл­кеңірдек болып жатқан жиналыста да, құж-құж қайнаған автобуста да, дүкеннің кезе­гінде де, тер моншақтаған моншада да, үйдің кіреберісінде де, астың үстінде де айтылып жатқаны – осы әңгіме. Жарасқан ағам жазғандай, «Теледидарды ашып қал­саң да.., радионы басып қалсаң да.., журналдар­ды парақтасаң да.., газеттерді қарап қалсаң да... сопаң етіп сол жарықтық шыға келеді...

06 Сәуір, 2023

Баспана жыры тұрғындарды тығырыққа тіреді

Жақында «Қарағандыда заңсыз салы­нып жатқан 7 үйдің құрылысы сот шеші­мімен тоқтатылды, тағы 3 үйге қатысты материал қаралып жатыр» деген ақпарат жарияланды. Үйлердің аты аталып, түсі түстелген тізім де қоса шықты. Артынша редакциямызға алаң көңіл тұрғындар ха­бар­ласа бастады. Айтуларынша, қара­құрым халық аталған үйлердің пәтер­леріне ен салып, ақысын төлеп те қойған. Арасын­да бүгін-ертең кілті берілетін үйлер де бар. Кейбірі – бір емес, бірнеше ғима­раттан тұратын тұтас кешен.

05 Сәуір, 2023

Әлеуметтік желі мәдениеті

Әлемде әлеуметтік желінің дәурені басталғалы да біраз уақыт болды. Қолдану­шыларының саны да жыл сайын артып келеді. Танымал он шақты әлеуметтік желінің аудиториясы мен оны қолданудың мақсаты әртүрлі. Десек те, ең алдымен олар – ақпарат алаңы. Ал бара-бара бұл желі­лерді өзіміздің ыңғайымызға бейімдеп алғаны­мыз рас. Ақпарат көзінен табыс көзіне негіз­дедік. Соңғы кездері тіпті ақпарат көзі «ұрыс» алаңына айналып бара жатыр.

04 Сәуір, 2023

Су қауіпсіздігі – ұлт қауіпсіздігі

Қазіргі таңда шартарапта су мәселесі ушығып тұр. Әлемнің түкпір-түкпірінде өзендер мен көлдер құрғап, бөгендер мен буғаттар жойылып барады. Бұл проблеманың ушыққаны соншалық, ғалымдар осы бастан қамданбаса, келешекте жер-жаһанды аштық жайлауы мүмкін екенін айтады.

03 Сәуір, 2023